تا علوم انسانى و مكاتب مختلف فلسفى را بيان كرده است، بلكه منظور اين است قرآن، تمام آنچه را به خاطر آن نازل شده است و هدف اصلى اين كتاب آسمانى را تشكيل مى‌دهد- كه همان مسأله انسان‌سازى و سعادت بشر در تمام زمينه‌هاست- در بر دارد: معارف دينى، حقايق مربوط به مبدأ و معاد، وظايف انسان در پيشگاه خدا، وظايف انسانها در برابر يكديگر، مسائل اخلاقى، مسائل اجتماعى و نيازهاى اقتصادى، همه را بيان كرده، گاه انگشت روى جزئيات گذاشته و تمام ريزه‌كارى‌ها را بيان نموده (مانند احكام مربوط به قراردادهاى مالى و اسناد بدهكارى كه در طولانى‌ترين آيه قرآن (آيه 282 بقره) هيجده حكم درباره آن بيان شده) و گاه به بيان اصول كلّى و قواعد عامّه كه از قبيل «باب ينفتح منه ألف باب، درى است كه هزار در از آن گشوده مى‌شود» بسنده كرده است.

اين تعبير قرآنى كه در خطبه بالا و روايات معصومين روى آن تكيه شده، به مسلمانان گوشزد مى‌كند كه هر هدايتى را مى‌خواهند، در قرآن جستجو كنند.

پاسخ به يك پرسش‌

اينجا سؤالى پيش مى‌آيد كه با وجود قرآن مجيد- با اين اوصاف- ديگر چه نيازى به سنّت پيامبر و جانشينان معصوم اوست؟

پاسخ اين سؤال روشن است و آن اينكه بسيارى از آيات، نياز به شرح و تفسير و بيان شرايط و ذكر موارد استثنا دارد و يا متشابهاتى است كه بايد در پرتو محكمات به وسيله معصومين عليهم السّلام تفسير شود.

فى المثل، قرآن سخن از «زكات» به ميان آورده و تنها اصناف هشتگانه مستحقّين را بر شمرده، ولى اجناسى كه زكات به آنها تعلّق مى‌گيرد و مقدار نصاب و