مى‌كند، چرا كه آنچه در قبرها يا آشيانه پرندگان و لانه‌هاى درندگان قرار دارد، خاكها و استخوانهاى اين بدن است و گرنه روح پس از جدايى از بدن، جايگاهش قبر نيست. شرح بيشتر را در اين زمينه در بحث نكات خواهيم داد.

ممكن است در اينجا اين سؤال مطرح شود كه از بسيارى از آيات قرآن برمى‌آيد كه در پايان دنيا، زمين به كلّى ويران مى‌شود، با اين حال چگونه قبرها به حال خود باقى مى‌مانند؟ پاسخ اين سؤال نيز در بحث نكات خواهد آمد.

سپس امام عليه السّلام در ادامه اين سخن مى‌افزايد: «با شتاب به سوى فرمان (و دادگاه) پروردگار حركت مى‌كنند، در حالى كه گردن كشيده‌اند (و نگران سرنوشت خويشند و هنگامى كه در دادگاه الهى حضور مى‌يابند) به صورت گروههاى خاموش، صف به صف ايستاده، به گونه‌اى كه چشم به خوبى آنها را مى‌بيند و صداى دعوت كننده (الهى) به آنها مى‌رسد» سراعا إلى أمره، مهطعين‌ [1] إلى معاده، رعيلا [2] صموتا، قياما صفوفا، ينفذهم البصر، و يسمعهم الدّاعي‌.

اين جمله‌هاى كوتاه و پرمعنا، با آهنگ خاصى كه دارد، ترسيمى گويا از وضع بندگان در صحنه محشر است، ترسيمى بسيار تكان دهنده و وحشت‌آفرين! همين تعبير و تعبيرات مشابهى در قرآن مجيد درباره حركت انسانها در صحنه محشر آمده است، كه گاهى تعبير به‌ «سِراعاً» [3] شده و گاه تعبير به‌ «يَنْسِلُونَ» [4] كه آن نيز به معناى شتابان رفتن است و گاه تعبير به‌ «كَأَنَّهُمْ إِلى‌ نُصُبٍ يُوفِضُونَ» [5] كه آن نيز به معناى حركت سريع است.

حركت آنها به صورت گروهى و ايستادن آنها در صحنه محشر در صفوف مختلف،

[1] «مهطعين» از مادّه «هطع» (بر وزن منع) به معناى روى آوردن سريع توأم با ترس است.

[2] «رعيل» به معناى گروهى از سواران يا پيادگان يا پرندگان است.

[3] سوره معارج، آيه 43.

[4] سوره يس، آيه 51.

[5] سوره معارج، آيه 43.