نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 2 صفحه : 551
خداوندى كه اسرار نهان به وسيله او پنهان شده است.
ولى تفسيرى كه در بالا گفتيم كه بطن در اينجا به معنى پنهان شدن بوده باشد و
مفهومش اين است كه خدا در اسرار نهان مخفى و پنهان است و به تعبيرى ديگر كنه ذاتش
از پنهان نيز پنهانتر است تناسب بيشترى با جملههاى بعد از آن دارد و به همين
دليل ما اين تفسير را بر تفاسير ديگر ترجيح داديم و در واقع مفهوم جمله مضمون همان
شعر فيلسوف معروف مىشود كه مىگويد:
وجوده من أظهر الأشياء
و كنهه في غاية الخفاء
وجود پاكش از هر ظاهرى ظاهرتر است و كنه ذاتش در نهايت پنهانى است.
جمله «دلّت عليه أعلام الظّهور» اشاره به اين دارد كه نشانههاى او همه جا آشكار است آرى
در آسمانها و ستارگان و كهكشانها، در زمين و صحراها و درياها، در جبين همه موجودات
زنده، در برگهاى درختان و گلبرگها و شكوفهها و ميوهها، و در درون اتمها. و هر
قدر علم و دانش انسانى خيزش بيشترى مىگيرد و اسرار كائنات آشكارتر مىشود دلائل
فزونترى بر علم و قدرت و حكمت آن ذات بىمثال به دست مىآيد.
در سومين جمله «و امتنع على عين البصير» سخن از اين است كه تيز بينترين ديدهها توانايى مشاهده
جمالش را ندارد، چرا كه مشاهده حسّى ويژه جسم و جسمانيات است و فرع بر مكان و جهت
است، در حالى كه ذات بىمثال او نه جسم است و نه جسمانى، نه داراى مكان است و نه
جهت، بلكه پاك و منزّه از همه اين عوارض و نقائص است همان گونه كه قرآن مىفرمايد: «لا تُدْرِكُهُ الْأَبْصارُ وَ هُوَ يُدْرِكُ الْأَبْصارَ
وَ هُوَ اللَّطِيفُ الْخَبِيرُ»، «چشمها او را
نمىبيند ولى او همه چشمها را مىبيند و او بخشنده و آگاه است [1].» و هنگامى كه
(موسى) از سوى (بنى اسرائيل) با جمله «رَبِّ
أَرِنِي أَنْظُرْ إِلَيْكَ»، «پروردگارا
خودت را به من نشان ده تا تو را ببينم»، درخواست شهود حسّى مىكند