روشن است كه در اين صورت تمام افراد اجتماع به تلاش و كوشش برمى‌خيزند تا بتوانند حق عادلانه خود را بگيرند در نتيجه جامعه در سايه عدالت، شكوفا و فعال و مترقى مى‌شود.

اما جود و بخشش چنين نيست زيرا چيزى اضافه بر استحقاق افراد است كه البته در جاى خود بسيار خوب و شايسته است ولى اى بسا همين صفت خوب و شايسته سبب شود كه عده‌اى به تنبلى روى آورند و تلاش و كوشش را كم كنند و به انتظار جود و بخشش سخاوتمندان بنشينند.

سپس امام عليه السلام به نكته مهم ديگرى اشاره مى‌كند، مى‌فرمايد: عدالت امرى است فراگير كه تمام جامعه انسانى مى‌توانند از آن بهره‌مند گردند و در سايه آن به زندگى آبرومندى ادامه دهند در حالى كه جود و بخشش فراگير نيست و هميشه موضعى و محدود است و روشن است چيزى كه آثار مثبت آن همه افراد جامعه را فرامى‌گيرد از چيزى كه جنبه محدود دارد بهتر و اشرف و افضل است.

مرحوم علامه آيت اللَّه مطهرى دراين‌باره سخنى دارد كه عيناً در ذيل مى‌آوريم: جود و ايثار را نمى‌توان مبناى اصلى زندگى عمومى قرار داد و بر اساس آن‌ها مقررات و قانون، وضع و آن را اجرا كرد. اگر جود و احسان و ايثار تحت قانون و مقررات لازم الاجراء درآيد ديگر جود و احسان و ايثار نام ندارد، به اصطلاح از وجودش عدمش لازم مى‌آيد. جود و ايثار وقتى جود و ايثار است كه هيچ قانون و مقررات حتمى و لازم الاجراء نداشته باشد و آدمى صرفاً به خاطر كرم و بزرگوارى و گذشت و نوع‌دوستى و بلكه حيات دوستى جود كند.

بنابراين، عدل از جود افضل است ... به‌علاوه همين جودها و احسان‌ها و ايثارهايى كه در مواقعى خوب و مفيد است و ازنظر جودكننده فضيلتى بسيار عالى است، ازنظر گيرنده فضيلت نيست، حساب او را هم بايد كرد، حساب اجتماع را هم بايد كرد؛ اگر رعايت موازنه اجتماعى نشود و حساب‌نكرده‌