شرح و تفسير عقل كافى‌

مى‌دانيم عقل شاخه‌هاى متعدد و آثار فراوانى دارد و حتى گاهى شيطنت با عقل اشتباه مى‌شود. امام عليه السلام در اين گفتار حكيمانه نشانه عقلى را كه مايه نجات انسان است به‌روشنى بيان مى‌كند و مى‌فرمايد: «اين مقدار از عقل تو براى تو كافى است كه راه‌هاى گمراهى را از راه سعادت براى تو واضح و روشن سازد»؛

(كَفَاكَ مِنْ عَقْلِكَ مَا أَوْضَحَ لَكَ سُبُلَ غَيِّكَ مِنْ رُشْدِكَ‌)

. ارباب لغت «غى» را به معناى گمراهى يا سرگردانى در بيراهه‌ها تفسير كرده‌اند ولى به عقيده راغب در مفردات به هرگونه گمراهى غى گفته‌نمى‌شود بلكه به نوعى از گمراهى اطلاق مى‌گردد كه از فساد عقيده سرچشمه مى‌گيرد و به تعبير ديگر، گمراهى توأم با اعتقاد فاسد است.

«رشد» در لغت به معناى راه يافتن به مقصد و مقصود و رسيدن به واقع است و اگر به كودك بالغ‌شده و آگاه «رشيد» گفته مى‌شود براى اين است كه به مقصود رسيده و صلاح و مفسده خود را درك مى‌كند.

البته درمورد عقل مراحل بالاترى نيز وجود دارد كه انسان به‌وسيله آن دقايق معانى و مسائل عميق علمى را درك مى‌كند و مى‌تواند نوآورى‌ها و ابتكارات فراوانى در علوم مختلف از خود به يادگار بگذارد. اين مرحله از عقل، بسيار خوب است و مهم و تأثيرگذار ولى براى نجات انسان كافى نيست و چه بسيار