نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 15 صفحه : 164
احاديث ديگرى نيز قريب به همين مضمون نقل شده است.
مرحوم علامه مجلسى نيز در جلد دوم بحارالانوار باب 16، همين مطلب (نهى از گفتن
چيزى بدون آگاهى از آن) را عنوان كرده و آيات متعدد و 50 روايت در اين زمينه نقل
كرده است.
در دومين نكته امام عليه السلام مىفرمايد: «بلكه همه آنچه را مىدانى نيز مگو
زيرا خداوند بر تمام اعضاى انسان واجباتى قرار داده كه در قيامت از آنها بازخواست
مىكند»؛
. زيرا اولًا بيان آنچه انسان مىداند گاه افشاى اسرار مؤمنين و گاه غيبت و
عيبجويى ديگران است و گاه سبب اهانت و يا ايجاد اختلاف در ميان مردم و يا اشاعه
فحشا و يا سبب اضطراب افكار عمومى مىشود و يا افراد كماستعدادى را به گمراهى
مىافكند كه همه اينها از مصاديق گناه است.
ثانياً بيان آنچه انسان مىداند گاهى سبب انحراف از فضايل اخلاقى است زيرا
گاهى خودستايى و اظهار كبر و غرور و برترى بر ديگران است و گاه شكل ريا و سمعه به
خود مىگيرد كه تمام اينها مذموم است.
علتى كه امام عليه السلام براى نكته دوم گفته است مقصود ايشان را كاملًا آشكار
مىسازد و آن اينكه چشم و گوش و دست و پا و زبان هركدام مسئوليتى دارند:
«إِنَّ السَّمْعَ
وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُوْلَئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْئُولًا»[1] و مسئوليت زبان
از همه اعضا بيشتر است و گناهانى كه با زبان انجام مىشود فزونتر و متنوعتر
مىباشد.