مى‌ايستد، سپس تعظيم مى‌كند و به خاك مى‌افتد و پيشانى را بر درگاه او به خاك مى‌سايد و اين عمل را چند بار تكرار مى‌كند. به يقين اين برنامه نورانى، كبر و غرور او را درهم مى‌شكند، همان چيزى كه انسان را به طغيان وا مى‌دارد و آلوده انواع گناهان مى‌كند، چراكه سرچشمه انواع معاصى همين مسئله تكبر است.

در حالات ابليس نيز خوانده‌ايم كه كبر و غرور او مانع از سجده بر آدم در پيشگاه خدا شد، سجده‌اى كه اگر انجام مى‌داد كبر و غرور او درهم مى‌شكست و هرگز گرفتار آن عاقبت بسيار شوم نمى‌شد.

اصولًا آنچه درباره نماز در قرآن مجيد آمده است كه نماز انسان را از فحشا و منكرات باز مى‌دارد: «إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى‌ عَنِ الْفَحْشاءِ وَالْمُنْكَر» [1] يكى از دلائلش همين است. هنگامى كه كبر و غرور كنار برود انسان تسليم فرمان خدا مى‌شود و از معاصى چشم مى‌پوشد.

3. «خداوند زكات را سبب روزى قرار داد»؛

(وَالزَّكاةَ تَسْبِيباً لِلرِّزْقِ)

. اين عبارت دو تفسير دارد: نخست اين‌كه پرداختن زكات، روزىِ فقرا را تضمين مى‌كند، زيرا در حديث آمده كه اگر مردم زكات اموالشان را بدهند، فقيرى در سراسر جهان اسلام پيدا نخواهد شد. همان‌گونه كه در حديثى از امام صادق عليه السلام مى‌خوانيم:

«وَلَوْ أَنَّ النَّاسَ أَدَّوْا زَكَاةَ أَمْوَالِهِمْ مَا بَقِيَ مُسْلِمٌ فَقِيراً مُحْتَاجاً». [2]

تفسير ديگر اين‌كه پرداختن زكات سبب مى‌شود خداوند روزى را بر زكات دهنده فراوان كند و اموال او را از خطرات تجاوز گرسنگان حفظ نمايد و جمع ميان اين دو تفسير در جمله بالا بعيد نيست، همان‌گونه كه در حديثى از

[1]. عنكبوت، آيه 45

[2]. من لا يحضره الفقيه، ج 2، ص 7، ح 1579