برص و پيسى است و چيزى نگذشت كه انس گرفتار اين بيمارى در صورتش شد به‌گونه‌اى كه همواره (از خجالت و شرمندگى) نقاب مى‌زد»؛

(قالَ الرَّضِيُ:

يَعْنِى الْبَرَصَ، فَأَصابَ أَنَساً هذَا الدّاءَ فيما بَعْدُ في وَجْهِهِ، فَكانَ لا يُرى‌ إلّامُبَرْقَعاً)

. مورّخان و محدثان در شرح كلام فوق، داستان را متفاوت نقل كرده‌اند. بعضى ماجرا را همانند مرحوم سيّد رضى نقل كرده و آن را مربوط به مأموريتى مى‌دانند كه على عليه السلام به انس بن مالك براى بازگويى گفتار پيامبر صلى الله عليه و آله درباره طلحه و زبير داد؛ ولى از آن مشهورتر چيزى است كه ابن ابى‌الحديد نقل كرده و بسيارى از مورخان و محدثان با او موافقند و آن اين‌كه امام عليه السلام در سرزمين «وحبه» در كوفه جمعى از مردم را مخاطب قرار داد و فرمود: شما را به خدا سوگند مى‌دهم، چه كسى اين سخن را از پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله به هنگام بازگشت از حجةالوداع شنيده است كه فرمود:

«مَنْ كُنْتُ مَوْلاهُ فَعِلَىٌّ مَوْلاهُ اللَّهُمَّ والِ مَنْ والاهُ وَعادِ مَنْ عاداهُ؟»

(اشاره به داستان غدير و خطبه پيغمبر صلى الله عليه و آله در آن روز است) جمعى برخاستند وگواهى دادند كه پيامبر صلى الله عليه و آله چنين فرمود. امام رو به انس‌بن‌مالك (خادم مخصوص پيامبر صلى الله عليه و آله) كرد و فرمود: تو كه در آن‌جا حاضر بودى چرا گواهى نمى‌دهى؟ انس عرض كرد: اى اميرمؤمنان! سن من زياد شده و آنچه فراموش كرده‌ام بيش از آن است كه در خاطر دارم. امام عليه السلام فرمود: اگر دروغ مى‌گويى خداوند تو را به بيمارى پيسى مبتلا سازد آن‌گونه كه عمامه نيز آن را نپوشاند. چيزى نگذشت كه نفرين امام عليه السلام در حق او مستجاب شد و به اين بيمارى مبتلا گشت. [1]

مرحوم خطيب در مصادر بعد از اشاره به كلام ابن ابى‌الحديد مى‌گويد: اين نقل موافق مشهور است و در بسيارى از كتب معتبره آمده است. سپس براى اطلاع بيشتر درباره اين قضيه به جلد اوّل كتاب نفيس‌ الغدير (نوشته علامه امينى) ارجاع مى‌دهد. [2]

[1]. شرح نهج‌البلاغه ابن ابى‌الحديد، ج 19، ص 217

[2]. مصادر نهج‌البلاغه، ج 4، ص 242