شرح و تفسير ارزش اعمال كم توأم با نشاط

امام عليه السلام در اين گفتار حكيمانه به نكته‌اى اشاره مى‌فرمايد كه بسيارى از آن غافلند، مى‌فرمايد: «كار كمى كه (با نشاط) آن را ادامه دهى اميدبخش‌تر از كار زياد و خسته كننده است»؛

(قَلِيلٌ تَدُومُ عَلَيْهِ أرْجى‌ مِنْ كَثِيرٍ مَمْلُولٍ مِنْهُ)

. «أرْجى» به معناى اميدبخش‌تر از ماده «رجاء» گرفته شده و به يقين، كارى كه دوام داشته باشد هر چند كم باشد اميدبخش‌تر از كارهاى زيادى است كه مايه ملالت است و به زودى قطع مى‌شود.

بسيارى افراد هنگامى كه اهميت و فوايد كارى را مى‌شنوند- خواه فوايد مادى داشته باشد يا معنوى- به آن هجوم مى‌آورند، به مقدار زيادى انجام مى‌دهند و خسته و وامانده شده و در نتيجه، از آن كار سرخورده مى‌شوند و اى بسا كمتر رغبت تكرار آن را پيدا مى‌كنند در حالى كه اگر كار كمتر باشد و انسان آن را با ميل و رغبت ادامه دهد بسيار مفيدتر است.

كارِ گروه اول مانند رگبارى است كه از آسمان نازل شود و سيلابى راه بيفتد و همه جا را آب فرا بگيرد و بسيارى از زراعت‌ها و خانه‌ها را ويران سازد؛ ولى كار گروه دوم مانند باران‌هاى نرم نرم طولانى و مفيد است كه همه جا را آباد مى‌كند بى‌آن‌كه ويرانى به بار آورد.

نيز كارِ گروه اول مانند كسى است كه داروى شفابخشى را به مقدار زياد