جالب اين‌كه در مسجد پيامبر صلى الله عليه و آله تابلوى بزرگى زده‌اند و بر روى آن نوشته‌اند: «لَا تَرْفَعُوا أَصْوَاتَكُمْ فَوْقَ صَوْتِ النَّبِىِّ»؛ صداى خود را از صداى پيامبر بالاتر نبريد» [1] و به همين دليل، مردم را به سكوت در مقابل قبر شريف پيامبر صلى الله عليه و آله دعوت مى‌كنند. اگر نعوذ بالله پيامبر صلى الله عليه و آله بعد از وفات چيزى نمى‌فهمد اين كارها چه معنا دارد.

2. زاد و توشه آخرت‌

مى‌دانيم دنيا به امور مختلفى تشبيه شده از جمله اين‌كه دنيا گذرگاهى براى عبور به سوى سراى جاويدان است، مقصد نهايى بهشت است و از مسير دنيا و برزخ و صحنه محشر مى‌گذرد، راهيان اين مسير نياز به زاد و توشه و مركب دارند؛ مركبشان ايمان و زاد و توشه آنها تقواست. اين‌كه امام عليه السلام در كلام حكيمانه بالا مى‌فرمايد: اگر به ارواح گذشتگان اجازه سخن گفتن داده شود به شما مى‌گويند: تا مى‌توانيد زاد و توشه برگيريد، همه اخبار آخرت را در جمله‌اى خلاصه كرده كه در اين مسير چيزى جز زاد و توشه تقوا مفيد واقع نمى‌شود و اين سخن همان گونه كه گفتيم برگرفته از قرآن مجيد است.

تقوا به معناى احساس مسئوليت در برابر فرمان خداست كه نتيجه آن انجام واجبات و ترك محرمات است.

يكى از ياران امام صادق عليه السلام مى‌گويد: خدمت امام عليه السلام بودم سخن از اعمال به ميان آمد من گفتم: عمل من بسيار ضعيف و كم است. امام عليه السلام فرمود:

«مَهْ اسْتَغْفِرِ اللَّهَ‌

؛ از اين سخن خوددارى كن و استغفار نما» سپس به من فرمود:

«إنَّ قَليلَ الْعَمَلِ مَعَ التَّقْوى‌ خَيْرٌ مِنْ كَثيرِ الْعَمَلِ بِلا تَقْوى‌

؛ اعمال كمِ آميخته با تقوا بهتر است از اعمال زياد بدون تقوا» عرض كردم: چگونه ممكن است انسان اعمال خوب‌

[1]. حجرات، آيه 2.