شرح و تفسير بدترين توشه راه آخرت‌

امام عليه السلام در اين گفتار حكيمانه به يكى از آثار سوء ظلم و ستمكارى اشاره كرده مى‌فرمايد: «بدترين توشه براى آخرت ستم بر بندگان (خدا) است»؛

(بِئْسَ الزَّادُ إِلَى الْمَعَادِ، الْعُدْوَانُ عَلَى الْعِبَادِ)

. مى‌دانيم دنيا سرايى است كه همگان از آن براى رفتن به سوى آخرت توشه بر مى‌دارند و هر كسى به فراخور حال و اعمال خود توشه‌اى تهيه مى‌بيند. قرآن مجيد مى‌گويد: بهترين توشه‌ها توشه تقواست‌ «وَتَزَوَّدُوا فَإِنَّ خَيْرَ الزَّادِ التَّقْوَى»؛ و زاد و توشه تهيه كنيد، و بهترين زاد و توشه، پرهيزكارى است». [1] ولى گروهى به جاى آن ظلم و ستم بر بندگان خدا را توشه اين سفر سرنوشت‌ساز قرار مى‌دهند كه به گفته امام عليه السلام بدترين توشه‌هاست.

زيرا گناهانى كه جنبه معصيت اللَّه دارد و يا به تعبير ديگر ظلم بر خويشتن است با توبه آمرزيده مى‌شود و حتى بدون توبه اميد عفو الهى و شفاعت درباره آن وجود دارد، همان‌گونه كه قرآن مجيد مى‌فرمايد: «قُلْ يَا عِبَادِى الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ لَاتَقْنَطُوا مِنْ رَّحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعاً إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ» [2] زيرا او بخشنده مهربان است.

[1]. بقره، آيه 197.

[2]. زمر، آيه 53.