شرح و تفسير اندرزى بسيار حكيمانه‌

امام عليه السلام در اين گفتار نورانى كه به گفته «ابن عباس» شبيه آيات قرآنى است روى دو نكته تكيه مى‌كند: نخست درباره آگاهى خدا بر افعال و رفتار و نيات انسان‌ها هشدار مى‌دهد و سپس درباره مرگى كه هرگز انسان را فراموش نمى‌كند و مى‌فرمايد: «اى مردم! از خدايى بترسيد كه اگر سخنى بگوييد مى‌شنود و اگر چيزى را در دل پنهان داريد مى‌داند و بر مرگ پيشى گيريد كه اگر از آن فرار كنيد به شما دست مى‌يابد و اگر بايستيد شما را مى‌گيرد و اگر فراموشش كنيد شما را فراموش نخواهد كرد»؛

(أَيُّهَا النَّاسُ، اتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي إِنْ قُلْتُمْ سَمِعَ، وَإِنْ أَضْمَرْتُمْ عَلِمَ، وَبَادِرُوا الْمَوْتَ الَّذِي إِنْ هَرَبْتُمْ مِنْهُ أَدْرَكَكُمْ، وَإِنْ أَقَمْتُمْ أَخَذَكُمْ، وَإِنْ نَسِيتُمُوهُ ذَكَرَكُمْ)

. همه آنچه امام در اين گفتار حكيمانه فرموده در واقع برگرفته از آيات قرآن مجيد است. در آيه 7 سوره «مجادله» مى‌خوانيم:

«أَلَمْ تَرَى أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا فِى السَّماوَاتِ وَمَا فِى الْأَرْضِ مَا يَكُونُ مِنْ نَّجْوَى‌ ثَلَاثَةٍ إِلَّا هُوَ رَابِعُهُمْ وَلَا خَمْسَةٍ إِلَّا هُوَ سَادِسُهُمْ وَلَا أَدْنَى‌ مِنْ ذَلِكَ وَلَا أَكْثَرَ إِلَّا هُوَ مَعَهُمْ أَيْنَ مَا كَانُوا ثُمَّ يُنَبِّئُهُمْ بِمَا عَمِلُوا يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَىْ‌ءٍ عَلِيمٌ»؛ آيا نمى‌دانى كه خداوند آنچه را در آسمانها و آنچه را در زمين است مى‌داند؛ هيچ گاه سه نفر با هم نجوا نمى‌كنند مگر اين‌كه خدا چهارمين آنهاست، و هيچ‌گاه پنج نفر با هم‌