شرح و تفسير از اين شش گروه در شگفتم!

امام عليه السلام در اين كلام حكمت‌آميزش به شش رذيله اخلاقى اشاره فرموده كه سرچشمه غالب بدبختى‌هاى انسان است و اگر بتواند از آن‌ها فاصله بگيرد دنيا و آخرت خود را آباد كرده و سامان بخشيده است.

نخست اشاره به مسئله «بخل» و آثار شوم آن مى‌كند و مى‌فرمايد: «از بخيل تعجب مى‌كنم كه به استقبال فقرى مى‌رود كه از آن گريخته و غنايى را از دست مى‌دهد كه طالب آن است. در دنيا همچون فقيران زندگى مى‌كند ولى در آخرت بايد همچون اغنيا حساب پس دهد»؛

(عَجِبْتُ لِلْبَخِيلِ يَسْتَعْجِلُ الْفَقْرَ الَّذِي مِنْهُ هَرَبَ، وَيَفُوتُهُ الْغِنَى الَّذِي إِيَّاهُ طَلَبَ، فَيَعِيشُ فِي الدُّنْيَا عَيْشَ الْفُقَرَاءِ؛ وَيُحَاسَبُ فِي الْآخِرَةِ حِسَابَ الْأَغْنِيَاءِ)

. امام عليه السلام چه تعبير زيبا و دلنشينى در اينجا فرموده است؛ افراد بخيل تنها نسبت به ديگران بخيل نيستند. بسيار مى‌شود كه نسبت به خويشتن هم بخيل‌اند با اين‌كه داراى ثروت‌اند زندگى سخت و فقيرانه‌اى براى خود فراهم مى‌كنند و همان‌گونه كه امام عليه السلام فرموده است براى فرار از فقر آينده فقر امروز را براى خود ترتيب مى‌دهند.

آنها همچنين به دنبال غنا و ثروت بيشتر در آينده اند در حالى كه غناى امروز را از دست مى‌دهند. چرا كه از ثروت خود بهره‌اى نمى‌برند.