شرح و تفسير سرنوشت ظالم آغازگر

امام عليه السلام در اين گفتار حكيمانه خود هشدار شديدى به ظالمان و ستمگران مى‌دهد و مى‌فرمايد: «آن ستمگر كه ابتداى به ظلم مى‌كند فرداى قيامت دست خود را از پشيمانى (به دندان) مى‌گزد»؛

(لِلظَّالِمِ الْبَادِي غَداً بِكَفِّهِ عَضَّةٌ)

. امام عليه السلام اين سخن را از آيه 27 سوره فرقان برگرفته است آنجا كه مى‌فرمايد:

«وَيَوْمَ يَعَضُّ الظَّالِمُ عَلَى يَدَيْهِ يَقُولُ يَا لَيْتَنِى اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِيلًا»؛ و (همان) روزى كه ستمكار دست خود را (از شدت حسرت) به دندان مى‌گزد و مى‌گويد:

اى كاش با رسول (خدا) راهى بر گزيده بودم».

نكته شايان توجه اين است كه امام عليه السلام در اينجا ظالم را مقدم به «بادى» كرده يعنى آن كسى كه ابتداى به ظلم مى‌كند، از اين نظر كه شخص دوم اگر مقابله به مثل كند ظلم نيست بلكه احقاق حقى است و اگر بيش از مقابله به مثل كند باز قبح و زشتى ظلم او به اندازه كسى كه ابتدا به ظلم كرده نيست و تعبير به «عَضَّة» (به دندان گزيدن) كنايه از شدت ناراحتى است، زيرا انسان هنگامى كه به ناراحتى‌هاى شديد گرفتار مى‌شود؛ ناراحتى‌هايى كه از خود او سر زده و خودش باعث و بانى آن بوده مى‌خواهد از خود انتقام بگيرد و براى اين كار به آزار خويشتن مى‌پردازد؛ گاه بر سر و صورت خود مى‌كوبد و گاه دست خود را كه با آن كار خلافى انجام داده مى‌گزد و همه اينها نشانه ناراحتى شديد از كار خويشتن‌