شرح و تفسير از مواضع تهمت بپرهيز

امام عليه السلام در اين كلام حكمت‌آميز اشاره به نكته مهمى درباره دفع سوء ظن‌ها مى‌كند، مى‌فرمايد: «كسى كه خود را در مواضع تهمت قرار دهد نبايد كسى را ملامت كند كه به او سوء ظن پيدا مى‌كند (بلكه بايد خود را سرزنش كند كه اسباب سوء ظن را فراهم كرده است)»؛

(مَنْ وَضَعَ نَفْسَهُ مَوَاضِعَ التُّهَمَةِ فَلَا يَلُومَنَّ مَنْ أَسَاءَ بِهِ الظَّنَّ)

. مسئله سوء ظن و گمان نياز به هزينه زيادى ندارد؛ بسيارند كسانى كه از يك يا چند قرينه ظنى فورا گمان بد درباره اشخاص مى‌برند، به همين دليل كسانى كه مى‌خواهند هدف تيرهاى تهمت قرار نگيرند بايد خود را از امورى كه سوء ظن برانگيز است دور دارند.

قرآن مجيد از جمله مسائلى كه بر آن تأكيد ورزيده اين است كه مسلمانان نسبت به يكديگر سوء ظن نداشته باشند «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيراً مِّنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ»؛ اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! از بسيارى از گمان‌ها بپرهيزيد چرا كه بعضى از گمان‌ها گناه است». [1] نيز دستورات مؤكدى بر «حمل فعل برادر مسلمان بر صحت» داده شده ولى با اين حال طبيعت توده مردم اين است كه از قرائن كوچكى نتيجه‌هاى سوئى مى‌گيرند، ناگاه موج بدبينى بر

[1]. حجرات، آيه 12.