شرح و تفسير صبر و ظفر هر دو دوستان قديمند!

امام عليه السلام در اين گفتار حكيمانه خود اشاره به نكته مهمى مى‌كند كه در همه فعاليت‌هاى فردى و جمعى تأثيرگذار است، مى‌فرمايد: «شخص صبور (و با استقامت) پيروزى را از دست نخواهد داد، هرچند زمان طولانى بگذرد»؛

(لَا يَعْدَمُ الصَّبُورُ الظَّفَرَ وَإِنْ طَالَ بِهِ الزَّمَانُ)

. حقيقت صبر همان استقامت است؛ استقامت در برابر موانع وصول به مقصد و پيمودن راه طولانى وصول به هدف و استقامت در برابر دردها و رنج‌ها و كار شكنى‌هاى اين و آن. تا چنين استقامتى در انسان نباشد به جايى نمى‌رسد، زيرا طبيعت زندگى دنيا اين است كه با مشكلات آميخته شده و غالباً در كنار گل‌ها خارهايى است و در كنار عسل‌ها نيش زنبورانى. تاريخ نيز بارها و بارها نشان داده است كه پيروزى‌ها در انتظار افراد بااستقامت و صبور است. تا آنجا كه اين سخن به صورت ضرب المثل كوتاهى در ميان همه معروف است. عرب‌ها مى‌گويند:

«مَنْ صَبَرَ ظَفَرَ»

و فارس‌ها مى‌گويند:

قرآن مجيد بارها به اين حقيقت اشاره كرده؛ از جمله در داستان يوسف مى‌گويد: هنگامى كه برادران آمدند و او را شناختند پرده از راز خود برداشت و اين جمله را گفت: «أَنَا يُوسُفُ وَهذَا أَخِى قَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَيْنَا إِنَّهُ مَنْ يَتَّقِ وَيَصْبِرْ فَإِنَ‌