فَرَّطْتُ فِي جَنْبِ اللَّه». [1]

18. « (از كسانى مباش كه) در گفتار به خود مى‌نازد و در عمل بسيار كوتاهى مى‌كند»؛

(فَهُوَ بِالْقَوْلِ مُدِلٌّ، وَمِنَ الْعَمَلِ مُقِلٌّ)

. «مُدِلّ» يعنى مغرور و مسرور و كسى كه به اعمال خود مى‌نازد.

مضمون اين سخن، در اوصاف پيش آمد ولى امام عليه السلام با قدرتى كه در فصاحت و بلاغت داشته گاه مطلبى را لازم و ضرورى مى‌بيند با تعبيرات گوناگون كه هر كدام جديد و تازه است بيان فرمايد.

در حديث جالبى كه در كتاب شريف‌ كافى‌ آمده است مى‌خوانيم امام صادق عليه السلام فرمود: عالمى به نزد عابدى آمد. به او گفت: نمازت چگونه است؟

عابد (از روى غرور و ناز) گفت: آيا مثل منى از نمازش سؤال مى‌شود؟ من از فلان زمان (از ساليان دراز) عبادت خدا مى‌كرده‌ام. عالم گفت: گريه تو چگونه است؟ باز (مغرورانه) گفت: چنان گريه مى‌كنم كه اشك‌هايم جارى مى‌شود. عالم به او گفت:

«فَإِنْ ضَحِكَكَ وَأَنْتَ خَائِفٌ أَفْضَلُ مِنْ بُكَائِكَ وَأَنْتَ مُدِلٌّ إِنَّ الْمُدِلَّ لَا يَصْعَدُ مِنْ عَمَلِهِ شَيْ‌ءٌ

؛ اگر بخندى و از اعمالت ترسان باشى برتر از اين است كه گريه كنى در حالى كه به اعمال خود مغرورى و به آن مى‌نازى، زيرا شخصى كه از اعمال خود مغرور و مسرور است چيزى از اعمالش به سوى قرب خدا بالا نمى‌رود». [2]

19. « (از كسانى مباش كه) براى دنياى فانى، تلاش و كوشش فراوان دارد ولى براى آخرت باقى مسامحه‌كار است»؛

(ينَافِسُ فِيمَا يَفْنَى‌، وَيسَامِحُ فِيمَا يبْقَى‌)

. «منافسة» يعنى پيشى گرفتن بر ديگران.

تعبير به «ما يَفنى» اشاره به دنياى فانى است، همان‌گونه كه «ما يَبقى» اشاره به‌

[1]. محاسن برقى، ج 1، ص 120، ح 134.

[2]. كافى، ج 2، ص 313، ح 5.