شرح و تفسير پيرى زودرس!

امام عليه السلام در اين گفتار كوتاه و حكيمانه تأثير غم و اندوه را در جسم و روح انسان بيان مى‌دارد و مى‌فرمايد: «غم و اندوه نيمى از پيرى است»؛

(الْهَمُّ نِصْفُ الْهَرَمِ)

. اشاره به اين‌كه بسيار مى‌شود كه غم و اندوه، انسان را پير مى‌كند، هرچند انسان به حسب سن و سال پير نشده باشد؛ موهاى او تدريجاً سفيد مى‌شود، قامت وى خميده و قواى بدن رو به تحليل مى‌رود و از نظر فكرى و روحى نيز احساس پيرى مى‌كند.

منظور امام عليه السلام اين است كه انسان تا مى‌تواند غم و اندوه را به خود راه ندهد و از آثار سوء آن بپرهيزد.

البته انكار نمى‌توان كرد اسباب غم و اندوه مختلف است و بخشى از آن قابل اجتناب نيست؛ گاه مربوط به مسائل دينى و معنوى است كه انسان به هر حال با آن دست به گريبان خواهد بود. حتى در حديث معروفى از ابن عباس مى‌خوانيم كه مى‌گفت: هيچ آيه‌اى شديدتر و مشكل‌تر از اين آيه‌ «فَاسْتَقِمْ كَمَا أُمِرْتَ‌ ...» [1] بر پيامبر صلى الله عليه و آله نازل نشد و از اين رو هنگامى كه اصحاب آن حضرت پرسيدند: اى رسول خدا! چرا به اين زودى موهاى شما سفيد شده و آثار پيرى نمايان گشته‌

[1]. هود، آيه 112.