شرح و تفسير نقش محبّت در زندگى‌

امام عليه السلام در اين گفتار حكيمانه اشاره به آثار محبت و دوستى با مردم كرده مى‌فرمايد: «اظهار محبت و دوستى با مردم نيمى از عقل است»؛

(التَّوَدُّدُ نِصْفُ الْعَقْلِ)

. تعبير به «نيمى از عقل» اشاره به اين است كه كارى است فوق العاده عاقلانه و منظور از «تودد» اين است كه كارهايى انجام دهد كه نشانه كمال محبت و دوستى باشد؛ در مشكلات به يارى آنها بشتابد و در برابر كارهاى ناروا به هنگام قدرت به جاى انتقام‌جويى عفو كند و با چهره گشاده با مردم روبه‌رو شود، در برابر آنها تواضع كند، سخنان آنها را بشنود و به آنها احترام بگذارد. مجموعه اين امور و مانند آن را «تودد» مى‌گويند كه آثار فراوانى دارد از جمله: دوستان زيادى در سايه تودد براى انسان پيدا مى‌شوند، اگر اهل كسب و تجارت باشد مشتريان او فراوان مى‌گردند و اگر مدير تشكيلاتى باشد افرادى كه در زيرمجموعه او هستند به او عشق مى‌ورزند و وظايف خود را به خوبى انجام مى‌دهند، چنانچه فرمانده لشگرى باشد افراد لشگر او سر بر فرمان او خواهند بود، اگر عالم و روحانى باشد مردم به او اقتدا مى‌كنند و ارشادات و نصايحش را به گوش جان مى‌پذيرند و چنانچه پدر و بزرگ‌تر خانواده باشد همسر و فرزندان به او علاقه‌مند مى‌شوند و محيط خانواده محيطى مملوّ از محبت و آرامش‌