شرح و تفسير ناتوان‌ترين مردم‌

شك نيست كه يكى از مهم‌ترين سرمايه انسان در زندگى دوستان صميمى است؛ اين سرمايه نه تنها براى يارى كردن انسان در برابر مشكلات، بلكه براى انس گرفتن و از تجربه‌ها و نظرات آنها بهره‌گيرى كردن ضرورى است و جالب اين‌كه به دست آوردن دوستان خوب كار آسانى است؛ نه همچون به دست آوردن مال است كه احتياج به تلاش و كوشش فراون و گاه نياز به سرمايه‌گذارى‌هاى كلان دارد و نه همچون مقام است كه به دست آوردنش نياز به روابط اجتماعى قوى دارد، بلكه با سرمايه‌اى كه در اختيار هر كس هست به دست مى‌آيد و آن سرمايه گشاده‌رويى، ادب و حسن معاشرت است. بر همين اساس امام عليه السلام مى‌فرمايد: «عاجزترين مردم كسى است كه از به دست آوردن دوست عاجز باشد»؛

(أَعْجَزُ النَّاسِ مَنْ عَجَزَ عَنِ اكْتِسَابِ الْإِخْوَانِ)

. حديث معروفى است از امير مؤمنان على عليه السلام كه خطاب به مردم فرمود:

«إِنَّكُمْ لَنْ تَسَعُوا النَّاسَ بِأَمْوَالِكُمْ فَسَعُوهُمْ بِطَلَاقَةِ الْوَجْهِ وَحُسْنِ اللِّقَاءِ فَإِنِّي سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه و آله يَقُولُ إِنَّكُمْ لَنْ تَسَعُوا النَّاسَ بِأَمْوَالِكُمْ فَسَعُوهُمْ بِأَخْلَاقِكُمْ؛

(اى مردم) شما نمى‌توانيد مردم را با اموال خود راضى نگه داريد، از اين رو ايشان را با خوشرويى و رفتار خوب راضى نگه داريد، زيرا من از رسول خدا صلى الله عليه و آله شنيدم كه مى‌فرمود: شما نمى‌توانيد خشنودى مردم را با اموال (محدودتان) به دست‌