شرح و تفسير دنيا مار خوش خط و خال!

امام عليه السلام در اين گفتار پربار خود تشبيه ديگرى براى دنياى فريبنده بيان كرده و به همگان هشدار داده است، مى‌فرمايد: «دنيا مانند مار (خوش و خط و خال) است كه به هنگام لمس كردن نرم به نظر مى‌رسد در حالى كه سم كشنده در درون آن است (به همين دليل) مغرورِ نادان به سوى آن مى‌رود و خردمند عاقل از آن حذر مى‌كند»؛

(مَثَلُ الدُّنْيَا كَمَثَلِ الْحَيَّةِ لَيِّنٌ مَسُّهَا، وَالسَّمُّ النَّاقِعُ فِي جَوْفِهَا، يَهْوِي إِلَيْهَا الْغِرُّ الْجَاهِلُ، وَيَحْذَرُهَا ذُو اللُّبِّ الْعَاقِلُ)

. طبيعت دنيا داراى اين دو ويژگى ظاهرى فريبنده و باطنى خطرناك است؛ كاخ‌ها، زر و زيورها، لباس‌ها، غذاهاى رنگارنگ و عيش و نوش‌ها مظاهر جذاب دنياست؛ ولى در درون، غفلت، بى‌خبرى از خدا آلوده شدن به انواع گناهان را براى به دست آوردن يا حفظ آن با خود دارد. روى اين جهت امام عليه السلام در عبارات مختلفش با ذكر مثال‌هاى متعدد تناقض اين ظاهر و باطن را آشكار ساخته و هشدار داده است.

در ذيل نامه 68 كه امام عليه السلام پيش از دوران خلافت ظاهرى‌اش به سلمان فارسى قدس سره نگاشته، همين مثل را با كمى تفاوت بيان فرموده است. ما تشبيهاتى براى دنيا از آيات قرآن و روايات اسلامى جمع‌آورى كرديم كه به هجده تشبيه بالغ مى‌شد و نشان داديم كه چگونه خداى متعال در قرآن و سپس پيشوايان معصوم در احاديث خود براى بيدار كردن غافلانِ بى‌خبر، از مثال‌هاى حسى‌