نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 12 صفحه : 486
برخى ديگر تفسير چهارمى براى اين حديث شريف ذكر كردهاند و «مايحسنُهُ» را به
معنى احسان و نيكوكارى تفسير نموده گفتهاند: ارزش هر كس به اندازه احسان و
نيكوكارى اوست.
گرچه جمع بين هر چهار تفسير در مفهوم جمله امكانپذير است، زيرا استعمال لفظ
در بيش از يك معنا كاملًا بىمانع است؛ ولى تفسير اول صحيحتر و مناسبتر به نظر
مىرسد.
شاهد اين سخن حديث زيبايى است كه امام جواد عليه السلام از پدرانش از
اميرمؤمنان عليهم السلام نقل كرده است كه فرمود: «چهار سخن را من گفتم و خداوند
متعال تأييد آن را در كتابش نازل فرمود. من گفتم:
شخصيت انسان در زير زبانش نهفته است هنگامى كه سخن بگويد آشكار مىشود».
خداوند اين آيه را نازل فرمود: «
«وَلَتَعْرِفَنَّهُمْ فِى لَحْنِ الْقَوْلِ»؛ منافقان را از طرز سخنانشان مىشناسى». من گفتم:
«فَمَنْ جَهِلَ شَيْئاً عَادَاهُ؛
كسى كه نسبت به چيزى جاهل است با آن دشمنى مىكند». خداوند اين آيه را نازل
فرمود: « «بَلْ كَذَّبُوا بِما لَمْ يُحِيطُوا
بِعِلْمِهِ»؛ آنها (دشمنان) چيزى را كه از آن آگاهى نداشتند
تكذيب كردند» نيز گفتم:
«قَدْرُ أَوْ قِيمَةُ كُلِّ امْرِى
مَا يُحْسِنُ؛
ارزش هر انسانى به اندازه چيزى است كه به خوبى انجام مىدهد». خداوند اين آيه
را در قصه طالوت نازل كرده: « «إِنَّ
اللَّهَ اصْطَفاهُ عَلَيْكُمْ وَزادَهُ بَسْطَةً فِى الْعِلْمِ وَالْجِسْمِ»؛ خداوند او (طالوت) را بر شما برگزيده و از نظر علم و جسم
او را افزايش داده است». و نيز گفتم:
«الْقَتْلُ يُقِلُّ الْقَتْلَ؛
كشتن (قصاص) كشتن را كم مىكند» خداوند اين آيه را نازل فرمود: « «وَلَكُمْ فِى الْقِصاصِ حَياةٌ يا أُولِى الْأَلْبابِ»؛ قصاص مايه حيات و زندگى شماست اى صاحبان مغز و خرد». [1]
مرحوم سيّد رضى بعد از ذكر اين گفتار حكمتآميز جملهاى بيان كرده كه
[1]. شرح نهج البلاغه ابن ابىالحديد،
ج 7، ص 382؛ بحارالانوار، ج 1، ص 165، ح 5.
نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 12 صفحه : 486