مَرَاحٍ وَلَا مَغْدًى؛

بعضى از آنها كسانى هستند كه ناتوانى‌اشان آنها را از رسيدن به جاه و مقام بازداشته و دستشان از همه جا كوتاه شده آنگاه خود را به زيور قناعت آراسته و به لباس زاهدان زينت بخشيده‌اند در حالى كه در هيچ زمان نه در شب و نه در روز در سلك زاهدان راستين نبوده‌اند».

بسيارى از بنيان‌گذاران مذاهب باطله نيز در سلك همين زاهدان ريايى بودند.

به تعبيرى ديگر: زاهد كسى است كه وابسته به دنيا و اسير آن نباشد نه آن‌كس كه دستش از همه چيز تهى است. همان‌گونه كه امير مؤمنان على عليه السلام در تفسير زهد از آيه شريفه‌ «لِكَيْلا تَأْسَوْا عَلى‌ مَا فَاتَكُمْ وَلا تَفْرَحُوا بِما آتاكُمْ» [1] استفاده كرده است و مى‌فرمايد: «تمام زهد در دو جمله از قرآن آمده است، خداوند سبحان مى‌فرمايد: بر گذشته تأسف نخوريد و نسبت به آنچه به شما داده است دلبند و شاد نباشيد». [2]

امام عليه السلام در روايت ديگرى كه در غررالحكم‌ آمده تعبير جالب ديگرى دارد و مى‌فرمايد:

«الزُّهْدُ أَقَلُّ ما يُوجَدُ وَأَجَلُّ ما يَعْهَدُ وَيَمْدَحُهُ الْكُلُّ وَيَتْرُكُهُ الْجُلُّ؛

زهد و پارسايى كمياب‌ترين چيزها و ارزشمندترين آنهاست همگان آن را مى‌ستايند ولى اكثر مردم به آن عمل نمى‌كنند». [3]

درباره اهميت زهد و پارسايى و مراتب و درجات آن بحث مشروحى ذيل خطبه 81 از همين كتاب آمده است.

اين سخن را با ذكر دو نكته پايان مى‌دهيم: نخست اين‌كه اگر سؤال شود چگونه مى‌توان زاهد بود و زهد را پنهان كرد در پاسخ مى‌گوييم: شخص زاهد بايد در مجامع مانند ديگران رفتار كند؛ مثلًا اگر سر سفره‌اى است كه غذاهاى‌

[1]. حديد، آيه 23.

[2]. نهج البلاغه، كلمات قصار، كلمه 439.

[3]. غررالحكم، ح 6054.