ولى همين آرزو هرگاه به صورت نامعقول درآيد و تبديل به آرزوهاى دور و دراز و دست‌نيافتنى شود انسان را چنان به خود مشغول مى‌دارد كه از همه چيز حتى خداوند و مرگ و معاد غافل مى‌شود و چنان سرگرم مى‌گردد كه ناگهان مرگش فرا مى‌رسد در حالى كه دستش از همه چيز تهى است.

تعبير به «مَنْ جَرى‌ ...» (مطابق برخى نقل‌ها) «مَنْ أَرْخى‌ عِنانَ أَمَلِهِ» (كسى كه لجام آرزو را سست و رها كند.) اشاره به همين آرزوهاست و به تعبير ديگر، آرزو تشبيه به مركب سركشى شده كه اگر عنان و زمام او را رها كنند طغيان مى‌كند و انسان را در پرتگاه مى‌افكند.

درباره طول امل و درازى آرزوها و پيامدهاى سوء آن بحث گسترده‌اى در روايات معصومان آمده است كه به چند نمونه آن اشاره مى‌شود.

از جمله در حديثى از امير مؤمنان على عليه السلام مى‌خوانيم:

«الأَمَلُ يُفْسِدُ الْعَمَلَ وَيَفْنِي الْأَجَلَ؛

آرزوهاى دراز اعمال انسان را تباه مى‌كند و مرگ را به فراموشى مى‌افكند». [1]

در حديث ديگرى از همان حضرت مى‌خوانيم:

«الأَمَلُ سُلْطانُ الشَّياطينِ عَلَى قُلُوبِ الْغافِلينَ؛

آرزوى دور و دراز مايه سلطه شياطين بر دل‌هاى غافلان است». [2]

باز در حديثى از همان حضرت آمده است:

«الأَمَلُ كَالسَّرابِ يُغِرُّ مَنْ رَآهُ وَيَخْلِفُ مَنْ رَجاهُ؛

آرزوهاى دور و دراز همچون سراب است بيننده را مى‌فريبد و آن كس را كه بر آن دل ببندد مأيوس مى‌سازد». [3]

[1]. غررالحكم، ح 7252.

[2]. همان، ح 7206.

[3]. همان، ح 7207.