شرح و تفسير پيشى گرفتن تقدير و تدبير

امام عليه السلام در اينجا به نكته مهمى اشاره مى‌فرمايد و آن اين‌كه چنان نيست كه هميشه انسان‌هاى مدير و مدبر پيروز گردند؛ گاه تقديرات همه تدبيرات آنها را برهم مى‌زند. مى‌فرمايد: «حوادث و امور، تسليم تقديرهاست تا آنجا كه گاه مرگ انسان در تدبير (و هوشيارى او) است»؛

(تَذِلُّ الْأُمُورُ لِلْمَقَادِيرِ، حَتَّى يَكُونَ الْحَتْفُ فِي التَّدْبِيرِ)

. هدف از بيان اين نكته آن است كه گرچه انسان بايد در همه امور هوشيارانه و مدبرانه عمل كند؛ اما چنين نيست كه از لطف خدا بى‌نياز باشد. خداوند براى بيدار ساختن انسان و شكستن غرور و غفلت او گهگاه امورى مقدر مى‌كند كه بر خلاف تمام تدبيرها و پيش‌بينى‌ها و مقدمه‌چينى‌هاى انسان است تا به او بفهماند در پشت اين دستگاه، دست نيرومندى است كه هيچ‌كس بى‌نياز از لطف و محبت او نيست.

در طول تاريخ گذشته و در زندگى خود بسيارى از اين صحنه‌ها را ديده‌ايم كه گاه افراد بسيار هوشيار و قوى و صاحب تدبير ضربه‌هايى از تدبير و هوشيارى خود خورده‌اند و دست تقدير مسيرى جز آنچه آنها مى‌خواستند برايشان فراهم ساخته است.

تنها مطلبى كه در اينجا تذكر آن لازم است اين است كه هرگز مفهوم اين‌