آن صرف نظر كرده‌اند ولى نكاتى دارد كه لازم است به آن توجّه شود.

امام عليه السلام نخست در آغاز اين نامه تشبيه گويايى براى دنيا ذكر كرده و مى‌فرمايد: «اما بعد (از حمد و ثناى الهى بدان اى سلمان) دنيا فقط به «مار» شبيه است كه به هنگام لمس كردن، نرم به نظر مى‌رسد؛ ولى در باطنش سمى كشنده است»؛

(أَمَّا بَعْدُ، فَإِنَّمَا مَثَلُ الدُّنْيَا مَثَلُ الْحَيَّةِ: لَيِّنٌ مَسُّهَا، قَاتِلٌ سَمُّهَا [1])

. اين دوگانگى ظاهر و باطن به صورت‌هاى مختلفى در كلمات امام آمده است در اينجا نرم بودن ظاهر و قاتل بودن سم درونى ذكر شده و در جايى ديگر تشبيه به زن زيبايى شده كه شوهرانش را يكى بعد از ديگرى به قتل مى‌رساند [2] و گاه تشبيه به آبگاهى شده كه آبش گوارا؛ ولى مسير ورود در كنار آب خطرناك و هلاكت‌بار است. [3] تمام اين تشبيهات اشاره به يك مطلب است و آن اينكه دنيا ظاهرى جالب و دلپذير؛ اما باطنى آلوده و خطرناك دارد.

سپس امام عليه السلام به دنبال اين تشبيه گويا و بيدار كننده چند دستور به سلمان فارسى رحمه الله مى‌دهد:

نخست مى‌فرمايد: «بنابراين از هر چيزِ دنيا كه توجّه تو را به خود جلب كند صرف نظر كن (خواه مال باشد يا مقام و يا لذات هوس‌آلود)»؛

(فَأَعْرِضْ عَمَّا يُعْجِبُكَ فِيهَا)

. آن‌گاه دليلى براى آن ذكر مى‌كند و مى‌فرمايد: «زيرا جز مدت كمى در كنار تو نخواهد بود»؛

(لِقِلَّةِ مَا يَصْحَبُكَ مِنْهَا)

. اشاره به اينكه عمر دنيا كوتاه است و انسان عاقل به آن دل نمى‌بندد.

[1]. «سُمّ» به هر ماده كشنده مى‌گويند (اين واژه با ضم، فتح و كسر سين خوانده مى‌شود و جمع آن «سموم» است)

[2]. (ألا وَإنّ الدُّنْيا دارُ غَرّارَةٍ خَدَّاعَةٍ تَنْكِحُ في كُلِّ يَوْمٍ بَعْلًا وَتَقْتُلُ في كُلِّ لَيْلَةٍ أهْلًا)، (نهج‌السعاده، ج 3، ص 174)

[3]. (فَإِنَّ الدُّنْيَا رَنِقٌ مَشْرَبُهَا رَدِغٌ مَشْرَعُهَا)، (نهج‌البلاغه، خطبه 83)