(و از هر سه وسيله در اين راه بهره گيريد) و بر شما لازم است پيوندهاى دوستى و محبّت و بذل و بخشش را فراموش نكنيد و بر حذر باشيد از اينكه به يكديگر پشت كنيد و رابطه خود را با هم قطع نماييد. امر به معروف و نهى از منكر را ترك نكنيد كه اشرار بر شما مسلّط خواهند شد، سپس هر چه دعا كنيد مستجاب نمى‌گردد.

شرح و تفسير وصاياى مهم امام عليه السلام در بستر شهادت‌

امام عليه السلام در اين بخش از نامه، ده توصيه مهم درباره مسائل اجتماعى و عبادى و اخلاقى مى‌فرمايد و در شش مورد، آن را با جمله «اللَّه اللَّه» كه دليل بر نهايت تأكيد است آغاز مى‌كند: نخست از يتيمان شروع كرده مى‌فرمايد: «خدا را خدا را، كه يتيمان رعايت كنيد، نكند آنها گاهى سير و گاهى گرسنه بمانند و در حضور شما ضايع شوند»؛

(اللَّهَ اللَّهَ فِي الْأَيْتَامِ، فَلَا تُغِبُّوا [1] أَفْوَاهَهُمْ، وَلَا يَضِيعُوا

بِحَضْرَتِكُمْ).

درباره اهتمام به امر يتيمان در قرآن مجيد و روايات، تأكيدهاى فراوانى شده است كه حكايت از سيطره روح انسان دوستى و حمايت از ضعيفان در احكام اسلامى مى‌كند.

در آيه 9 سوره نساء مى‌خوانيم: « «وَلْيَخْشَ الَّذينَ لَوْ تَرَكُوا مِنْ خَلْفِهِمْ ذُرِّيَّةً ضِعافاً خافُوا عَلَيْهِمْ فَلْيَتَّقُوا اللَّهَ وَلْيَقُولُوا قَوْلًا سَدِيدًا»؛ كسانى كه اگر فرزندان ناتوانى از خود به يادگار بگذارند (از ستم ديگران) به آنان مى‌ترسند بايد (از ستم درباره‌

[1]. «تَغُبّوا» از ريشه «غَبّ» بر وزن «حد» به معناى عاقبت گرفته شده و اين مادّه گاهى بر كارها و امورى كه يك درميان انجام مى‌شود اطلاق مى‌گردد مانند روايت معروفى كه از پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله نقل شده كه به بعضى از يارانش فرمود: «زُرْ غِبّاً تَزْدَدْ حُبّاً؛ همه روز به ديدن من نيا، بلكه يك‌روز در ميان باشد تا محبّت شديدتر شود» (مستدرك‌الوسائل، ج 10، ص 374، ح 12210).