اين فرياد و فزع و بيتابى مربوط به دنيا و عذاب استيصال، و يا لحظه جان دادن است، چرا كه در آخرين آيه همين سوره مى‌گويد: «ميان آنها و آنچه مورد علاقه آنها بود جدايى افكنده مى‌شود، همان گونه كه قبل از آن در باره گروههاى ديگرى از كفار اين عمل انجام گرفت».

منظور از جمله‌ «أُخِذُوا مِنْ مَكانٍ قَرِيبٍ» اين است كه اين افراد بى‌ايمان و ستمگر نه تنها نمى‌توانند از حوزه قدرت خدا فرار كنند بلكه خدا آنها را از جايى گرفتار مى‌كند كه بسيار به آنها نزديك است!

(آيه 52)- در اين آيه حال آنها را به هنگام گرفتار شدن در چنگال مجازات الهى بيان كرده، مى‌فرمايد: «آنها مى‌گويند: ما به آن (قرآن و آورنده‌اش و مبدأ و معاد) ايمان آورديم» (وَ قالُوا آمَنَّا بِهِ).

«ولى چگونه آنها مى‌توانند از آن فاصله دور دسترسى به آن پيدا كنند»؟! (وَ أَنَّى لَهُمُ التَّناوُشُ مِنْ مَكانٍ بَعِيدٍ).

آرى! با فرارسيدن مرگ و عذاب استيصال درهاى بازگشت بكلى بسته مى‌شود، و ميان انسان و جبران خلاف كاريهاى گذشته گويى سدّ محكمى ايجاد مى‌گردد، به همين دليل اظهار ايمان در آن هنگام گويى از نقطه دور دستى انجام مى‌گيرد.

اصولا چنين ايمانى كه جنبه اضطرارى دارد، ارزشى ندارد.

(آيه 53)- آنها چگونه مى‌توانند در اين لحظه‌اى كه همه چيز پايان گرفته در مقام جبران خطاهاى خويش برآيند و ايمان بياورند «در حالى كه پيش از آن (در همان حالتى كه در نهايت اختيار و آزادى اراده بودند) به آن كافر شدند»؟! (وَ قَدْ كَفَرُوا بِهِ مِنْ قَبْلُ).

نه تنها كافر شدند بلكه انواع اتهامات را به پيامبر اسلام و تعليمات او بستند و «در باره جهان غيب (عالم ماوراء طبيعت، و قيامت و نبوت پيامبر) داوريهاى نادرستى مى‌كردند و از نقطه دوردستى نسبتهايى به آن مى‌دادند» (وَ يَقْذِفُونَ بِالْغَيْبِ مِنْ مَكانٍ بَعِيدٍ).