رَحْمَةً مِنَّا مِنْ بَعْدِ ضَرَّاءَ مَسَّتْهُ لَيَقُولَنَّ هذا لِي).

اين بينواى مغرور فراموش مى‌كند كه اگر لطف خدا نبود به جاى اين نعمت بايد گرفتار بلا شود.

در دنباله آيه مى‌افزايد: اين غرور سر انجام او را به انكار آخرت مى‌كشاند و مى‌گويد: «من باور ندارم قيامتى در كار باشد» (وَ ما أَظُنُّ السَّاعَةَ قائِمَةً).

و به فرض كه قيامتى در كار باشد «هر گاه من به سوى پروردگارم باز گردم پاداشهاى نيك و مواهب بسيار از براى من نزد او آماده است» (وَ لَئِنْ رُجِعْتُ إِلى‌ رَبِّي إِنَّ لِي عِنْدَهُ لَلْحُسْنى‌). خدايى كه در دنيا مرا اين چنين گرامى داشته حتما در آخرت بهتر از اين پذيرايى خواهد كرد! ولى خداوند اين افراد مغرور و خيره‌سر را در پايان اين آيه چنين تهديد مى‌كند كه: «ما به زودى كافران را از اعمالى كه انجام داده‌اند آگاه خواهيم كرد، و از عذاب شديد به آنها مى‌چشانيم» (فَلَنُنَبِّئَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِما عَمِلُوا وَ لَنُذِيقَنَّهُمْ مِنْ عَذابٍ غَلِيظٍ).

(آيه 51)- در اين آيه سومين حالتى را كه براى اين گونه انسانها به هنگام اقبال و ادبار دنياى مادى رخ مى‌دهد بازگو مى‌كند كه حالت فراموشكارى به وقت نعمت، و جزع و فزع به هنگام مصيبت است.

مى‌فرمايد: «و هر گاه به انسان (غافل و بى‌خبر) نعمت دهيم روى مى‌گرداند، و با حال تكبّر از حق دور مى‌شود» (وَ إِذا أَنْعَمْنا عَلَى الْإِنْسانِ أَعْرَضَ وَ نَأى‌ بِجانِبِهِ).

«ولى هر گاه مختصر ناراحتى به او رسد تقاضاى فراوان و مستمّر (براى برطرف شدن آن) دارد» (وَ إِذا مَسَّهُ الشَّرُّ فَذُو دُعاءٍ عَرِيضٍ).

آرى! چنين است انسان فاقد ايمان و تقوا كه دائما به اين حالات گرفتار است، به هنگام روى آوردن نعمتها «حريص» و «مغرور» و «فراموشكار» و به هنگام پشت كردن نعمتها «مأيوس» و نوميد و «پرجزع».

ولى در مقابل، مردان حق و پيروان راستين مكتب انبيا آن چنان پرظرفيت و پرمايه‌اند كه نه روى آوردن نعمتها آنها را دگرگون مى‌سازد، و نه ادبار دنيا ضعيف‌