مگر اين كه طرف جزء كفّار حربى، يا كمك آنها باشد. در غير اين صورت، شخصى كه آن را چاپ كرده، كار حرامى انجام داده، و شرعاً مديون و بدهكار مؤلّف است، ولى دليلى بر اين كه خريدوفروش خود كتاب حرام باشد، نداريم.

سؤال 1541- اگر يك اثر علمى و هنرى در مسابقات علمى، ادبى مشمول دريافت جايزه گردد، و در حال حاضر دسترسى به مؤلّف آن ممكن نباشد، يا فوت نموده باشد، اين جايزه متعلّق به چه كسى است؟ آيا ناشرى كه امتياز چاپ كتاب را گرفته، در جايزه سهيم مى‌باشد؟

جواب: جايزه به ورثه او مى‌رسد، و در صورتى ناشر شريك در آن خواهد بود كه جايزه تنها تعلّق به متن كتاب نگرفته باشد، بلكه كيفيّت نشر آن نيز مشمول جايزه شده باشد.

سؤال 1542- تكثير نشريّات و كتب علمى متعلّق به ديگران، به همان زبان و شكلى كه چاپ شده، و به قصد فروش و بهره‌بردارى مادّى از طريق چاپ و عكس‌بردارى چه حكمى دارد؟ حذف يا تغيير نام مؤلّف در چاپ اثر چگونه است؟

جواب: حقّ تأليف، و همچنين حقّ نشر، از حقوق عقلائيّه است، و عدم رعايت آن، در عرف عقلا ظلم محسوب مى‌شود؛ بنابراين حرام است. و اگر نام مؤلّف تغيير داده شود، علاوه بر گناه ناشى از ظلم متضمّن گناه ناشى از دروغ نيز مى‌باشد.

سؤال 1543- آيا حقّ طبع و نشر، شرعى و قابل تملّك و نقل و انتقال است؟

جواب: آرى، حقّ طبع و نشر شرعى است. و قابل واگذارى با عوض يا بدون عوض مى‌باشد.

سؤال 1544- آيا شرعاً مى‌توان مطالب سخنرانى فردى را ضبط يا يادداشت نمود، يا خطبه‌ها و موعظه‌ها و دروسى كه استاد تدريس مى‌كند را جمع‌آورى كرد، و بدون ذكر مآخذ و منابع، و بدون اجازه صاحب اثر، آن را انتشار داد؟ اموالى كه از اين راه به دست مى‌آيد، چه حكمى دارد؟

جواب: اشكال دارد.