فصل چهل و نهم: مسائل بانكى‌

سؤال 1686- ماهيّت حسابهاى بانكى از نظر اسلام چيست؟ آيا در بانكها اعتبار و ارزش قراردادى پول به نام اشخاص ثبت و جابه‌جا مى‌شود، يا عين اسكناس و اجازه در تصرّف داده مى‌شود؟ شكلهاى مختلف حسابهاى بانكى (جارى، سپرده ثابت، مشاركتهاى بانكى و مانند آن) يكسان است يا متفاوت؟ حكم سودهاى على الحساب كه در مشاركتهاى بانكى به سپرده‌گذار پرداخت مى‌شود چيست؟

جواب: ماهيّت سپرده‌هاى حساب جارى ماهيّت قرض است؛ و مشروط بر اين است كه به مجرّد مطالبه ادا شود. و ماهيّت سپرده‌هاى درازمدت و كوتاه مدّت نوعى مضاربه يا ساير عقود شرعيّه مانند آن است، و پرداخت سود على الحساب نوعى وام است كه بعد از ظهور ربح محاسبه مى‌شود، و در صورت رعايت ضوابط عقود شرعيّه مانند مضاربه، سود مذكور اشكالى ندارد.

سؤال 1687- به نظر حضرتعالى ماهيّت پول چيست؟

جواب: پول كاغذى (النّقود الورقيّه) در آغاز شكل حواله داشته است و پشتوانه، ملك يا وثيقه‌گيرندگان حواله بوده، ولى بعداً كه از شكل روز اوّل فاصله گرفت و حتّى پشتوانه نيز به فراموشى سپرده شد و جنبه مال اعتبارى پيدا كرد و پشتوانه آن در حال حاضر در واقع اعتبار و قدرت حكومتهاست و بقيّه تشريفات است و با توجّه به اعتبارى بودن ماليّت، مشكلى در ماليّت پول كاغذى نيست.

سؤال 1688- اگر پول مثلى است، آيا كاهش ارزش آن ضمان دارد؟ كاهش فاحش چطور؟ افزايش ارزش چطور؟