جواب: چنانچه بركه در معرض رفتن بچّه‌ها بوده، كسانى كه آب را آلوده كرده‌اند، در برابر ديه مسئولند و اگر در معرض نبوده، چيزى بر آنها نيست.

سؤال 1312- بنده، خانه‌اى در دست تعمير داشتم كه چندى پيش جهت سركشى به آنجا رفته بودم، پاكتى به همراه داشتم كه محتوى مقدار زيادى پول، ارز و چك بود. در همين اثنا دوستم (كه از بستگان نيز مى‌باشد) وارد خانه شد. با ورود دوستم به خانه، من كه نگران اين پاكت بودم و مى‌ترسيدم بر اثر اشتغال زياد به محتواى پاكت آسيبى برسد، آن را به دوستم سپردم البتّه به دو علّت موقع سپردن پاكت به دوستم نگفتم كه اين پاكت محتوى پول است: اوّل به خاطر اين كه پيمانكار و كارگران در محل حضور داشتند، دوّم به خاطر اين كه در آن منطقه معمول است كه پول را در پاكت معمولى كاغذى قرار مى‌دهند. بنابراين ايشان مى‌دانستند كه اين پاكت محتوى پول است، متأسفانه موقع رفتن از آنجا غافل شدم و يادم رفت كه آن پاكت را از او پس بگيرم. بعد از آن كه چند دقيقه‌اى گذشت به خاطر آوردم كه پاكت را به ايشان سپرده بودم. بعد از مراجعه به ايشان، به من گفتند كه آن پاكت را در همان محل جا گذاشته‌ام، فوراً به آن محل مراجعه كردم و هر قدر گشتم آن را نيافتم، فهميدم كه آن را ربوده‌اند، آيا ايشان در اين رابطه ضامن هستند؟

جواب: اگر مى‌دانسته و يا احتمال قوى مى‌داده كه در آن پاكت پول وجود دارد و در عين حال كوتاهى كرده ضامن است و اگر طرفين در اين مسأله اختلاف دارند، بايد به حاكم شرع مراجعه كنند.

ديه نفس‌

سؤال 1313- حدود چهار سال قبل فرزند حقير، به نام مهدى (كه در آن زمان سه‌ساله بود) در يك مجلس مهمانى با مادرش دعوت داشته‌اند كه در آن مجلس در موقع صرف ميوه، مهدى- طبق گفته مادرش و ديگران- چاقويى را پرتاب مى‌كند كه‌