با اين كه
روح شكرگزارى در انسان تقويت شود، از طرق گوناگونى مىتوان استفاده كرد، نخست
معرفت نعمتها است، مىدانيم نعمتهاى خداوند سر تا پاى وجود انسان را در بر
مىگيرد، نعمتهاى مادى و معنوى، نعمتهاى ظاهرى و باطنى و نعمتهاى فردى و
اجتماعى. خوشبختانه پيشرفت علوم و دانشهاى بشرى كمك بسيار مؤثّرى به شناخت
نعمتها كرده است و در پرتو آنها بسيارى از شگفتىهاى وجود انسان و موجودات جهان
كشف شده كه هر كدام نعمت بزرگى محسوب مىشود، امروز ما به خوبى مىدانيم كه جسم يك
انسان از ميلياردها واحد كوچك زنده به نام ياخته تشكيل شده كه هر كدام از آنها
ساختمان بسيار پيچيده و حيرت انگيزى دارد، و هر كدام نعمتى از نعمتهاى خدا است،
امروز است كه ما مىدانيم در درون خون ما ميليونها موجود زنده به نام گلبول سفيد
وجود دارد كه هر كدام به صورت سرباز مدافعى از سلامت انسان در برابر هجوم انبوه
ميكربهاى بيمارىزا كه از زمين و هوا و آب و غذا وارد بدن انسان مىشوند دفاع
مىكنند، اگر يك روز گفته مىشد در هر نفسى دو نعمت موجود است و بر هر نعمتى شكرى
واجب، امروز ما به خوبى مىدانيم كه در هر نفس هزاران بلكه ميليونها نعمت وجود
دارد و بر هر نعمتى شكرى واجب است. اگر پيشينيان با آگاهى از علوم زمان خود
مىگفتند.
ابر و باد و
مه و خورشيد و فلك دركارند
تا تو نانى به كف آرى و به غفلت نخورى
امروز در
پرتو پيشرفت علوم ما مىدانيم تنها اين چهار موجود نيستند كه به ما كمك مىكنند،
بلكه هزاران عامل دست به دست هم مىدهد تا گندمى از زمين برويد و خوراك انسانى
شود.
بنابراين
انگيزه شكر كه از طريق معرفت نعمت حاصل مىشود، در عصر و زمان ما ابعاد گستردهترى
پيدا كرده است.
بنابراين،
دوام سپاسگزارى از دوام مطالعه بررسى نعمتها حاصل مىشود.