كسى براى دعوت به دين باقى نمى‌ماند، بياييد پراكنده شويم تا زمانى كه پيامبرى كه عيسى عليه السلام به ما وعده داده است ظاهر شود- مقصودشان محمّد صلى الله عليه و آله بود- آنها به غارهاى كوه‌ها پناه بردند، و آيين رهبانيّت را به وجود آوردند» [1] (بنابراين رهبانيت جزء آيين مسيح عليه السلام نبود، روشى بود كه در شرايط خاصّى، جمعى از پيروان مسيح عليه السلام براى حفظ خود به وجود آوردند.

احاديث مخالف و معارض!

در برابر روايات بالا، رواياتى در منابع حديث آمده است كه نشان مى‌دهد انزواطلبى مطلوب و دقيقاً در تضاد با روايات و بحث‌هاى سابق است، از جمله:

1- در حديثى از پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله مى‌خوانيم: «الْعُزْلَةُ عِبادَةٌ؛ گوشه‌گيرى عبادت است». [2]

2- در حديث ديگرى از امام اميرالمؤمنين عليه السلام آمده است: «مَنْ انْفَرَدَ عَنِ النَّاسِ انَسَ بِاللَّهِ سُبْحانَهُ؛ كسى كه از مردم جدا شود، با خدا انس مى‌گيرد». [3]

3- در حديث ديگرى از همان حضرت آمده است: «فِى اعْتِزالِ ابْناءِ الدُّنْيا جَماعُ الصَّلاحِ؛ در جدايى از مردم دنيا، مجموعه مصلحت‌ها است». [4]

4- ونيز در حديث ديگرى از همان حضرت آمده است: «فِى الْانْفِرادِ لِعِبادَةِ اللَّهِ كُنُوزُ الْارْباحِ؛ در جدايى از مردم براى عبادت پروردگار، گنج‌هاى منفعت‌ها نهفته است.» [5]

5- در حديثى از امام كاظم عليه السلام مى‌خوانيم كه به‌ هشام بن حكم‌ فرمود: «الصَّبْرُ عَلَى الْوَحْدَةِ عَلامَةٌ عَلى قُوَّةِ الْعَقْلِ فَمَنْ عَقَلَ عَنِ اللَّهِ اعْتَزَلَ عَنِ الدُّنْيا وَ الرَّاغِبِيْنَ فِيْها وَ رَغِبَ فى‌ ما عِنْدَاللَّهِ ...؛ صبر بر تنهايى دليل قوت عقل است، كسى كه عقل الهى داشته باشد، از اهل دنيا و دنياپرستان، دورى مى‌گزيند و به آنچه در نزد خداست رغبت مى‌ورزد». [6]

اين احاديث گواهى مى‌دهند كه انزوا و دورى از مردم، نشانه عقل و دانش و

[1]. مجمع البيان، جلد 9، صفحه 243، ذيل آيه 27 حديد.

[2]. ميزان الحكمة، جلد 3، حديث 12884.

[3]. شرح غرر الحكم، جلد 5، صفحه 338.

[4]. همان، جلد 4، حديث 6505، صفحه 406.

[5]. همان، حديث 6504.

[6]. بحار الانوار، جلد 67، صفحه 111.