نام کتاب : اخلاق در قرآن نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 3 صفحه : 311
رُشْدِهِ؛ كسى كه نزد
مردم بر ضد ديگرى سعايت مىكند در مسير صحيح نيست» (بعضى در تفسير جمله «لغير
رشده» گفتهاند يعنى «لَيْسَ بِوَلَدِ حَلالٍ؛ چنين كسى حلال زداده نيست».[1]
عادت به دروغ گويى يكى ديگر از عوامل سخن چينى است. شخص دروغگو اصرار دارد كه
سخنى از اين شخص به آن شخص برساند و ميان آنها افساد كند هرچند سخنانى به دروغ
باشد.
در حديث مفصّلى از پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله درباره نشانههاى صفات خوب
و بد آمده است، مىخوانيم: «امّا
عَلامَةُ الْكَذَّابِ فَارْبَعَةٌ ... انْ قالَ لَمْ يَصْدُقْ وَ انْ قِيلَ لَهُ
لَمْ يُصَدِّقْ وَ الَنميمةُ وَ الْبُهْتُ؛ نشانه
دروغگو چهار چيز است: هرگاه سخنى بگويد راست نمىگويد، و اگر سخنى به او بگويند
تصديق نمىكند، و سخن چينى و بهتان».[2]
يعنى هنگامى كه صفت رذيله دروغگويى در درون جان انسان متمركز شود اين چهار عمل
از او آشكار مىشود.
طرق درمان
براى مبارزه با اين پديده شوم اخلاقى و قطع ريشههاى آن از درون جان آدمى قبل
از هر چيز بايد به سراغ انگيزههاى آن رفت، به يقين تا عامل حسد و دنياپرستى و
نفاق و حالت آزاردهى و انتقام جويى كه عوامل اصلى پديده شوم نميمه و سخن چينى
مىباشد از ميان نرود، اين رذيله اخلاقى از وجود انسان برچيده نمىشود. ممكن است
مدتى با اراده و تصميمهاى قوى، محدود يا منفى گردد، ولى باز در مواقعى خود را
نشان خواهد داد.
فراموش نكنيم كه بسيارى از فضايل اخلاقى يا رذايل اخلاقى در يكديگر تأثير
متقابل دارند هر كدام مىتواند سبب ديگرى و گاه مسبّب از آن گردد، و اين در حالات
و شرايط مختلف روى مىدهد.
از سوى ديگر دقت در پيامدها و آثار سوء نمّامى و سخن چينى و سعايت و