از جمله
«جاهطلبى» است؛ افرادى كه به هر دليل تحقير شدهاند و حقارت آنها را رنج مىدهد
سعى مىكنند از طريق جاهطلبى و بلند پروازى اين شكست درونى خود را جبران نمايند.
حسادت نسبت به ديگران و همچنين كينه توزى و انتقام جوئى نيز مىتواند از اسباب اين
صفت رذيله باشد تا از اين طريق ديگران را در موضع پستتر قرار دهد و حسادت خود را
عملى كند يا از افراد مورد نظر انتقام بگيرد.
كوتاه سخن
اين كه جاهطلبى از صفات رذيله پيچيدهاى است كه ريشه در بسيارى از رذيلههاى ديگر
دارد.
***
طرق درمان جاهطلبى:
با توجه به
بحثهايى كه در گذشته براى پيشگيرى يا درمان رذائل اخلاقى داشتهايم يك اصل كلّى
براى ما روشن شده است كه اگر گرفتاران در چنگال رذايل اخلاقى به پيامدهاى سوء اين
صفات بينديشند غالباً به فكر درمان و ترك آن خواهند افتاد.
اين اصل در
مورد جاهطلبى نيز صادق است، اگر جاه طلبان بدانند اين صفت رذيله نه تنها آنها را
از خدا دور مىسازد، بلكه در نظر خلق خدا نيز منفور مىشوند، مردم از آنها
مىگريزند و دوستان خود را به آسانى از دست مىدهند، اين صفت، آنها را به رياكارى
كه از خطرناكترين گناهان است مىكشاند، و حتى گاه همچون «سامرى و قارون» به كفر و
مقابله با پيامبران الهى سوق مىدهد، آنها اگر بدانند كه جاهطلبى همچون گرگى كه
در ميان گله گوسفندان بى دفاع، وارد شود دين و ايمان انسان را بر باد مىدهد، و
نفاق را در دل مىروياند همان گونه كه آب، گياهان را در زمين مىروياند، به يقين
در كار خود تجديد نظر خواهند كرد.
آنها اگر به
ناپايدارى دنيا و كوتاه بودن عمر و عاريتى بودن نعمتها بينديشند، و به گفته بعضى
از بزرگان اخلاق، بدانند كه اگر تمام كسانى كه در شرق و غرب جهان هستند سالها براى
انسان سجده كنند چيزى نمىگذرد كه نه سجده كننده باقى