نام کتاب : اخلاق در قرآن نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 3 صفحه : 279
ولى اين واژه بعداً به هر نوع بحث و گفتگو درباره هر مطلبى كه محل ترديد است،
خواه بحث و گفتگوى مثبت و حق جويانه، و خواه لجاجتآميز و پرخاشگرانه باشد اطلاق
گرديده است.
از مواردى كه «مراء» در معنى مثبت به كار رفته آيه شريفه 22 سوره كهف است كه
به پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله دستور مىدهد اگر مىخواهد درباره اصحاب كهف
با مخالفان صحبت كند، آشكارا به گفتگو بنشيند (فَلا تُمارِ فيهِمْ الَّا مِراءً ظاهِراً).[1]
و موارد منفى آن فراوان است از جمله دو مورد كه در آيات بالا آمده بود.
اين نكته نيز لازم به يادآورى است كه واژه مَريه (بر وزن جزيه و قريه) به معنى
ترديد در تصميمگيرى است، و بعضى به معنى شك توأم با قرائن تهمت گرفتهاند.
(همانند ريبه).
جدال و مراء در روايات اسلامى
از آنجا كه مجادله به باطل سبب مخفى شدن حق و افزايش تعصب و خشونت و مفاسد
بىشمار ديگرى مىشود، در روايات اسلامى به شدت از آن نهى شده مخصوصاً اگر مجادله
در مصالح دينى باشد. از جمله:
1- پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله در حديثى مىفرمايد: «ماضَلَّ قَوْمٌ بَعْدَ انْ هَداهُمُ اللَّهُ الَّا اوتُوا
الْجَدَلَ؛ هيچ گروهى را بعد از آن كه خدا هدايتشان كرد
گمراه نشدند مگر آن كه گرفتار جدال شدند».[2]
2- همين مضمون در حديث ديگرى با تفاوت مختصرى از آن حضرت نقل شده است فرمود: «ما ضَلَّ قَوْمٌ الَّا وَ اوْثَقَ الْجَدَلَ؛ هيچ قومى گمراه نشدند مگر اين كه اعتماد بر جدال كردند»[3]
3- در حديثى از اميرمؤمنان على عليه السلام مىخوانيم: «لَعَنَ اللَّهُ الذَّيِنَ يُجادِلُونَ فِى دِينِهِ