10

بحث منطقى و جدال و مراء

اشاره‌

بهترين راه براى تبيين حقايق و رسيدن به نظرات صحيح و سالم، بحث منطقى و خالى از هر گونه تعصب و لجاجت است زيرا هنگامى كه افكار به يكديگر ضميمه شوند و جرقه‌هاى استعداد و نبوغ به هم پيوندد نورى ساطع مى‌شود كه همه چيز را روشن مى‌سازد.

ولى اگر فضاى بحث را تعصبها و لجاجتها و خودخواهى‌ها و خشونتها و در يك كلمه جدال و مراء فرا گيرد، چنان ظلمانى و تيره و تار مى‌شود كه گاه بديهى‌ترين حقايق، پنهان و مكتوم مى‌ماند و هر قدر بحثها ادامه يابد پرده‌هاى بيشترى بر چهره واقعيتها مى‌افتد.

به همين دليل در اسلام جدال و مراء يا به تعبير ديگر بحثهاى تعصب آلودى كه براى برترى جويى برطرف مقابل و نه براى تبيين حق صورت مى‌گيرد شديداً نكوهش شده و از آن بعنوان يكى از گناهان كبيره ياد شده چرا كه بزرگترين سد راه حق و رسيدن به واقعيتها است.

البته در جاى خود تفسير دقيق جدال و مراء و تفاوت ميان اين دو را به خواست خدا بيان خواهيم كرد، هدف در اينجا اشاره سربسته‌اى به ابعاد نفرت اسلام از اين خلق و خوى نكوهيده و مدح و ستايش از كسانى است كه راه انصاف را در بحث‌