نام کتاب : اخلاق در قرآن نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 3 صفحه : 227
آيات فوق كه بخش مهمّى از تأكيدهاى
قرآن در مورد زشتى دروغ و آثار شوم آن است به خوبى نشان مىدهد كه تا چه حد اين
گناه از نظر اسلام، زشت و منفور و خطرناك است، و افراد با ايمان و جامعه اسلامى
بايد در برابر آن حساسيت كامل نشان دهند، و صحنه اجتماع را از لوث آن پاك كنند.
دروغگويى در روايات اسلامى
در روايات اسلامى تعبيرهاى تكان دهندهاى درباره زشتى دروغ است كه گلچينى از
آن را ذيلًا مطالعه مىكنيد:
1- از بعضى از روايات استفاده مىشود كه دروغ كليد گناهان است. در حديثى از
امام باقر عليه السلام مىخوانيم: «انَّ
اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ جَعَلَ لِلشّرِّ اقْفالًا وَجَعَلَ مفاتيحَ تِلْكَ
الْاقْفالِ الشَّرابَ، وَ الْكِذْبُ شَرٌّ مِنَ الشَّرابِ؛ خداوند متعال براى شرّ قفلهايى قرار داده است، و كليد آن قفلها شراب است
(چرا كه مانع اصلى زشتىها عقل است و شراب عقل را از كار مىاندازد) و دروغ از
شراب هم بدتر است».[1]
2- در تعبير ديگرى از امام حسن عسكرى عليه السلام مىخوانيم: «جُعِلَتِ الْخَبائِثُ كُلُّها فى بَيْتٍ وَ جُعِلَ
مِفْتاحُهُ الْكِذْبَ؛ تمام پليدىها در اتاقى
قرار داده شده و كليد آن اتاق، دروغ است».[2]
دليل آن اين است كه انسانهاى گنهكار هنگامى كه خود را در معرض رسوايى
مىبينند با دروغ گناهان خود را مىپوشانند، و به تعبير ديگر دروغ به آنها اجازه
مىدهد كه انواع گناهان را مرتكب شوند، بىآنكه از رسوايى بترسند، در حالى كه
انسان راستگو ناچار است گناهان ديگر را ترك كند چرا كه راست گويى به او اجازه
انكار گناه را نمىدهد و ترس از رسوايىها او را به ترك گناه دعوت مىكند.
حديث معروف مردى كه نزد پيامبر صلى الله عليه و آله آمد و آلوده انواع گناهان
بود و پيامبر صلى الله عليه و آله فقط از او پيمان گرفت كه دروغ نگويد، و همين سبب
شد كه تمام گناهان را ترك كند شاهد گوياى اين مدّعا است. [3]