حسن خلق در زندگى مادى و معنوى انسان‌ها، و تأكيدى كه اسلام بر اين امر دارد، به خوبى نمايان است، و در واقع همه آثار و بركات مادى و معنوى، براى آن ذكر شده است، به گونه‌اى كه مى‌توان حسن خلق را يكى از اساسى‌ترين تعليمات اسلام شمرد.

در اينجا توجه به نكاتى لازم است:

1- تعريف حسن خلق‌

حسن خلق شايد از امورى باشد كه بى‌نياز از تعريف است و همه مردم با آن آشنا هستند، ولى براى توضيح بيشتر مى‌توان گفت: حسن خلق از مجموعه‌اى از صفات و برخوردها تشكيل يافته است: «نرمش و مدارا، گشاده رويى، زبان خوب و اظهار محبت، رعايت ادب، چهره خندان و تحمل و بردبارى در مقابل مزاحمت‌هاى اين و آن.» هنگامى كه اين صفات و اعمال به هم آميخته شد، به آن حسن خلق مى‌گويند.

در حديث جامع و جالبى از امام صادق عليه السلام در تعريف حسن خلق چنين آمده است، يكى از ياران امام پرسيد: «ما حَدُّ حُسْنِ الْخُلْقِ؛ تعريف حسن خلق چيست؟» امام عليه السلام فرمود: «تَلينُ جانِبَكَ وَ تُطيِّبُ كَلامَكَ وَ تَلْقى اخاكَ بِبِشْرٍ حَسَنٍ؛ با نرمش و مدارا با مردم رفتار مى‌كنى، و سخن خويش را پاكيزه مى‌گردانى، و برادرت را با خوش رويى ملاقات مى‌نمايى». [1]

در حديث ديگرى از رسول خدا صلى الله عليه و آله به بخشى از تفسير حسن خلق اشاره شده مى‌فرمايد: «انَّما تَفْسيرُ حُسْنِ الْخُلْقِ ما اصابَ الدُّنْيا يَرْضى، وَ انْ لَمْ يُصِبْهُ لَمْ يَسْخَطْ؛ تفسير حسن خلق اين است كه هر مقدار از دنيا به او برسد، خشنود باشد و اگر به دنيا نرسد خشمناك نشود». [2]

[1]. بحارالانوار، جلد 68، صفحه 389، حديث 42.

[2]. كنزالعمال، جلد 3، صفحه 17، حديث 5229.