خرما براى شخصى بفرستند و اين شخص مرد سخى و بخشنده‌اى بود كه نيازمندان از او بهره مى‌بردند و هرگز نه از على عليه السلام و نه از ديگران، چيزى طلب مى‌كرد. شخص (بخيلى كه در آنجا بود) عرض كرد: اى اميرمؤمنان! اين شخص تقاضايى از شما نكرده بوده، به علاوه يك وسق كافى است. اميرمؤمنان عليه السلام فرمودند: «لاكَثَّرَ اللّهُ في المُؤْمِنينَ ضَرْبَكَ، اعْطِىَ أَنَا و تَبْخَلُ انْتَ‌ ...؛ خداوند در ميان مؤمنان مانند تو را زياد نكند. من دارم مى‌بخشم، تو دارى بخل مى‌ورزى، خدا خيرت دهد، اگر من به كسى كه اميد بخشش را دارد، تنها بعد از درخواست كمك كنم، در حقيقت بهاى چيزى را كه از او گرفته‌ام، داده‌ام؛ زيرا، آبروى خود را نزد من ريخته است». [1]

در ششمين‌ آيه، ضمن اشاره به مجازات شديد بخيلان، مى‌فرمايد: «اما كسى كه «بخل» ورزيده و از اين راه، بى نيازى طلبد و پاداش نيك (الهى) را تكذيب كند، ما او را در مسير دشوارى قرار مى‌دهيم و آن هنگام كه (در جهنم) سقوط مى‌كند، ديگر اموال او به حالش سودى نخواهد داشت؛ وَ امَّا مَنْ بَخِلَ وَ اسْتَغْنى‌* وَ كَذَّبَ بِالْحُسْنى‌* فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْعُسْرى‌- وَ مَا يُغْنِى عَنْهُ مَالُهُ اذْا تَرَدّى‌». [2]

از اين تعبير به خوبى روشن مى‌شود:

اولًا «بخل» سبب بى نيازى و ثروت نمى‌شود؛ بلكه پيمودن اين راه، كار را در دنيا و آخرت بر انسان مشكل مى‌كند (توجّه داشته باشيد كه واژه‌ «العسرى‌» در آيه مطلق است و هرگونه مشكلى را در دنيا و آخرت شامل مى‌شود).

ثانياً، به فرض كه از اين راه ثروت عظيمى بياندوزد و آن را در آخرت با خود ببرد، در آن هنگام كه در جهنم سقوط مى‌كند، چه سودى به حال او خواهد داشت.

در تفسير «يُسْر» كه نقطه مقابل‌ «عُسْر» است، مفسران بزرگ، احتمالات زيادى داده‌اند كه نقطه مقابل اين احتمالات، در مورد «عُسْر» نيز صادق است. نخست اين كه منظور از آن زمينه‌هاى توفيق و آسان شدن راه اطاعت خداست- در برابر واژه‌ «عُسْر» كه درباره سلب توفيق و پيچيدگى راه طاعت است- بعضى آن را به معنى راه آسان زندگى و

[1]-/ وسائل الشيعه، جلد 6، صفحه 318

[2]-/ الليل، 8 تا 11