نام کتاب : اخلاق در قرآن نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 238
لَعْنَةَ اللَّهِ وَ الْمَلائِكةِ وَ النَّاسِ اجْمَعيْنَ
... الَّا الَّذينَ تابُوْا مِنْ بَعْدِ ذلِكَ وَ اصْلَحُوْا فَانَّ اللَّهَ
غَفُورٌ رَحيمٌ؛ كيفر آنها اين است كه لعن خداوند و فرشتگان و
مردم، همگى بر آنها است ...
مگر كسانى كه پس از آن توبه كنند، و اصلاح نمايند، خداوند آمرزنده و بخشنده
است.» (سوره آل عمران، آيات 87 و 89).
و در مورد محاربين و كسانى كه باعث تباهى جامعه مىشوند بعد از ذكر مجازات
شديد آنها مىفرمايد: «الَّا الَّذينَ
تابُوْا مِنْ قَبْلِ انْ تَقْدِرُوْا عَلَيْهِمْ فَاعْلَمُوْا انَّ اللَّهَ
غَفُورٌ رَحيمٌ؛ مگر كسانى كه پيش از دست يافتن شما به آنان
توبه كنند، پس بدانيد (خدا توبه آنها را مىپذيرد) خداوند آمرزنده و مهربان است.» (سوره مائده، آيه 34).
و در مورد كسانى كه مرتكب عمل شنيع منافى عفت مىشوند، بعد از ذكر مجازات
آنها، مىفرمايد: «فَانْ تابا وَ اصْلَحا فَاعْرِضُوْا
عَنْهُما انَّ اللَّهَ كانَ تَوَّاباً رَحيماً؛ و اگر توبه كنند و اصلاح نمايند، از آنها در گذريد، زيرا خداوند توبه پذير و
مهربان است.» (سوره نساء، آيه 16).
و در جاى ديگر بعد از اشاره به گناهانى همچون شرك، قتل نفس و زنا، و بيان
مجازات سنگين آنها، مىفرمايد: «الَّا
مَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ عَمَلًا صالِحاً فَاولئِكَ يُبَدِّلُ اللَّهُ
سَيِّئاتِهِمْ حَسَناتٍ؛ مگر كسانى كه توبه كنند و
ايمان آورند و عمل صالح انجام دهند كه خداوند گناهان آنان را مبدّل به حسنات
مىكند.» (سوره فرقان، آيه 70)
گرچه قسمتى از اين آيات درباره مجازاتهاى دنيوى و بخشودگى آنها به وسيله توبه
است، ولى پيداست كه از اين نظر تفاوتى وجود ندارد؛ اگر توبه در مجازاتهاى دنيوى
قبول شود، به يقين در مورد مجازاتهاى اخروى نيز پذيرفته خواهد شد.
كوتاه سخن اين كه: جدا سازى گناهان در توبه به خاطر جهات مختلف (تفاوت ميزان
آگاهيها، تفاوت انگيزهها و تفاوت قبح و زشتى گناهان) مانعى ندارد، ولى بى شك توبه
كامل توبهاى است كه از همه گناهان صورت گيرد و تبعيضى در آن وجود نداشته باشد.
7- دوام توبه
توبه بايد پابرجا و دائم بوده باشد؛ از يك سو، هرزمان خطايى از انسان بر اثر
وسوسههاى «نفس اماره» سربزند، بايد بلافاصله به سراغ توبه رود، و در مرحله
نام کتاب : اخلاق در قرآن نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 238