يُشْجِعُ الْجَبانَ؛

اى جعفر! «به» بخور قلب را تقويت مى‌كند و ترسو را شجاع مى‌سازد!» [1]

10- در بعضى از احاديث رابطه ميان غذاى اضافى و سنگدلى و قساوت و عدم پذيرش موعظه ديده مى‌شود؛ از جمله، در كتاب «اعلام الدّين» از پيغمبر اكرم نقل شده كه فرمود:

«ايَّاكُمْ وَ فُضُولَ الْمَطْعَمِ فَانَّهُ يَسِمُ الْقَلْبَ بِالْقَسْوَةِ وَ يُبْطِى‌ءُ بِالْجَوارِحِ عَنِ‌الطَّاعَةِ وَ يَصُمُّ الْهِمَمَ عَنْ سِماعِ الْمَوعِظَةِ؛

از غذاى اضافى بپرهيزيد كه قلب را پر قساوت مى‌كند و از اطاعت حق تنبل مى‌سازد و گوش را از شنيدن موعظه كر مى‌نمايد!»

فضول الطّعام‌

(غذاى اضافى) ممكن است اشاره به پرخورى باشد يا غذاهاى باقى مانده و فاسد شده، و در هر حال از رابطه تغذيه و مسائل اخلاقى خبر مى‌دهد.

همين معنى در بحارالانوار از بعضى از روات اهل سنّت از پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله نقل شده‌است. [2]

از اين حديث بخوبى استفاده مى‌شود كه غذاى اضافى سه پيامد سوء دارد: قساوت مى‌آورد؛ انسان را در انجام عبادات و طاعات تنبل مى‌كند؛ و گوش شنوا را در برابر مواعظ از انسان مى‌گيرد!

اين مطلب كاملًا محسوس است كه وقتى انسان غذاى زياد و سنگين مى‌خورد عبادات را به زحمت به جا مى‌آورد و نشاطى براى عبادت ندارد بعكس هنگامى كه غذاى ساده و كم مى‌خورد قبل از اذان صبح بيدار است نشاط دارد و حال مطالعه و عبادت دارد.

همچنين به تجربه رسيده است هنگامى كه انسان روزه مى‌گيرد رقّت قلب پيدا مى‌كند و آمادگى بيشتر براى شنيدن مواعظ در او حاصل مى‌شود؛ بعكس هنگامى كه شكم پر است فكر انسان درست كار نمى‌كند و خودش را از خدا دور مى‌بيند.

11- در احاديث اسلامى در ارتباط نوشيدن عسل با صفاى قلب، از اميرمؤمنان على عليه السلام مى‌خوانيم:

«الْعَسَلُ شِفاءٌ مِنْ كُلِّ داءَ وَ لا داءَ فيهِ يُقِّلُ الْبَلْغَمَ وَ يُجَّلِى الْقَلْبَ؛

عسل شفاى تمام بيماريها است و در آن بيمارى نيست، بلغم را كم مى‌كند و

[1]. همان مدرك، صفحه 357، حديث 4

[2]. بحار، جلد 74، صفحه 182