پيامبر صلى الله عليه و آله از بىادبى و مزاحمتهاى پى در پى آنان، سخت آزرده
خاطر بود ولى بر اثر حجب و حيا سكوت مىكرد، تا اين كه آيه 4 سوره حجرات نازل شد و
آداب سخن گفتن و خطاب با پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله را شرح داد.
تعبير به
اكْثَرُهُم لايَعقْلِونَ
(غالب آنها نمىفهمند) اشاره لطيفى
است به اين كه اين خلق و خوى زشت (جسارت و بىادبى) غالباً از پايين بودن سطح
آگاهى سرچشمه مىگيرد.
8- دوزخيان جاهلانند!
بى شك كسانى راهى جهنّم مىشوند كه داراى اعمال زشت و اخلاق رذيلهاند؛ و به
تعبير ديگر، صفات اخلاقى و نيز اعمال اخلاقى آنها آلوده است؛ و با توجّه به اين كه
قرآن، دوزخيان را افرادى ناآگاه و جاهل و نادان معرفى مىكند بخوبى روشن مىشود كه
رابطه نزديكى در ميان اعمال زشت و جهل و نادانى است.
به يقين گروه بسيارى از جنّ و انس را براى دوزخ آفريديم؛ آنها دلها (عقلها) يى
دارند كه با آن (انديشه نمىكنند و) نمىفهمند؛ و چشمانى كه با آن نمىبينند؛ و
گوشهايى كه با آن نمىشنوند؛ آنها همچون چهارپايانند؛ بلكه گمراهترند! اينان همان
غافلانند!»
در اين آيه و بسيارى ديگر از آيات قرآن، رابطهاى ميان جهل و اعمال و اخلاق
سوء، تبيين شده است.
9- صبر و شكيبايى از آگاهى سرچشمه مىگيرد!
در آيه 65 سوره انفال اين نكته به مسلمانان گوشزد شده است كه در عين نابرابرى
سپاه خود با سپاه دشمن مىتوانند به
نام کتاب : اخلاق در قرآن نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 178