است؟ و آيا استمرار در استحاضه نيز معتبر مى‌باشد؟

جواب: بودن خون در محل كافى است، و استمرار نيز در آن شرط نيست.

سؤال 212- خانمى كه در سنّ كسى است كه عادتاً حيض مى‌بيند، عمل جرّاحى كرده و رحم او را برداشته‌اند، اگر خونى ببينند حكم حيض دارد يا استحاضه؟ در صورتى كه احتمال بدهد و يا اين كه يقين نمايد خون از زخم و عمل جرّاحى است چه صورت دارد؟

جواب: زنانى كه تمام رحم آن‌ها را برداشته‌اند اگر خونى از آن‌ها خارج شود، حكم عادت ماهانه و استحاضه را ندارد، و تنها بايد محل را بشويند.

سؤال 213- همانطور كه در توضيح المسائل آمده، خانمها در سنّ 50 سال قمرى، كه تقريباً معادل 48 سال و 6 ماه شمسى است، يائسه مى‌شوند. حال اگر بعد از اين سن هر ماه، مثل زمان عادت ماهيانه، خون ببينند، آيا بايد آن را حيض قرار دهند، يا استحاضه؟ عبادات خود را انجام دهند، يا ترك نمايند؟

جواب: هرگاه با همان اوصاف سابق حيض ببينند، احكام حيض را دارد.

اقسام استحاضه‌

مسأله 214- استحاضه فقط دو قسم است: «قليله» و «كثيره».

استحاضه قليله آن است كه هرگاه زن پنبه‌اى را داخل كند، خون آن را آلوده نمايد، ولى از طرف ديگر خارج نشود، خواه خون در پنبه فرو رود يا نه.

و استحاضه كثيره آن است كه خون در پنبه فرو رود و از آن بگذرد و جارى شود.

سؤال 215- آيا در بين فقهاى بزرگوار زمان ما (كثّر الله امثالهم)، يا مراجع گذشته (رحمهم اللّه) كسى همانند حضرتعالى منكر استحاضه متوسّطه شده است؟

جواب: بزرگان از قدماء و متأخّرين، كه معتقد هستند استحاضه دو قسم بيشتر نيست، متعدّد بوده‌اند.