است، و اگر مصاديق مشكوكى پيدا كرد حرام نيست.

سؤال 747- با توجّه به اين كه به جز رقص همسر براى همسر، بقيّه رقص‌ها اشكال دارد، لطفاً بفرماييد: پولى كه به عنوان شاباش در مجالس رقص، به ويژه عروسى‌ها، به كسى كه مى‌رقصد مى‌دهند، براى دهنده و گيرنده آن، از نظر شرعى چه حكمى دارد؟

جواب: دادن و گرفتن اين پول‌ها جايز نيست.

سؤال 748- آيا براى عروس جايز است كه در مجلس عروسى زنانه، كه هيچ مردى جز داماد حضور ندارد، فقط براى شوهرش برقصد؛ هر چند زنان ديگر هم تماشا كنند؟

جواب: رقص زن فقط براى شوهرش جايز است، نه در حضور زنان ديگر.

سؤال 749- حكم كف زدن و دست افشانى و چوب بازى در مجالس عروسى چيست؟

جواب: كف زدن اشكالى ندارد، و چوب بازى نيز اشكالى ندارد، مگر اين كه مفسده خاصّى بر آن مترتب شود؛ ولى رقص براى غير شوهر اشكال دارد.

سؤال 750- حكم كف زدنِ هماهنگ و مرتّب يا نامرتّب به صورت مطلق، و در هر مجلسى (عروسى، مهمانى، مولودى و مانند آن) و در هر مكانى (اعمّ از مسجد، حسينيّه، منزل و مانند آن)، جهت اظهار شادى و سرور، يا تشويق، چيست؟

جواب: از جواب سابق معلوم شد؛ ولى توجّه داشته باشيد كه افراط در هيچ كارى شايسته نيست.

سؤال 751- معمولا در مراسم عيد الزهراء كف زدن، پايكوبى، رقص و حتّى امورى را كه جميع فقها صريحاً فتوا به حرمت آن داده‌اند، را مستند به حديث رفع القلم كه ذيلا به آن اشاره مى‌شود، جايز مى‌دانند:

«وَ امَرْتُ الْكِرَامَ الْكَاتِبِينَ انْ يَرْفَعُوا الْقَلَمَ عَنِ الْخَلْقِ كُلِّهِمْ ثَلَاثَه ايَّام مِنْ ذلِكَ الْيَوْمِ، وَ لَا اكْتُبُ عَلَيْهِمْ شَيْئاً مِنْ خَطَايَاهُمْ كَرَامَة لَكَ وَ لِوَصِيِّكَ». [1]

آيا اين نوع احاديث از نظر سند معتبر است؟ و بر فرض اعتبار معناى حديث چيست؟

جواب: اين روايت از نظر سند اعتبارى ندارد؛ به علاوه مخالف كتاب الله است، و

[1]. بحار الأنوار، جلد 31، صفحه 125.