همسران خود كناره‌گيرى كرد. [1] تا آنجا كه شايعه تصميم آن حضرت، نسبت به طلاق آن دو نفر منتشر شد، بطورى كه سخت به وحشت افتادند [2] و از كار خود پشيمان شدند.

شرح و تفسير

ياوران پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم‌

براى روشن شدن تفسير آيه مورد بحث ناچاريم نگاهى اجمالى به آيات قبل از آن هم داشته باشيم.

بدون شك شخصيّت بزرگى همچون پيغمبر اسلام صلى الله عليه و آله و سلم تنها به خودش تعلّق ندارد، بلكه متعلّق به تمام جامعه اسلامى و عالم بشريّت است. بنابراين، اگر در داخل خانه او توطئه‌اى بر ضدّ وى، هر چند بظاهر كوچك، انجام گيرد نبايد به سادگى از كنار آن گذشت. حيثيّت او، نعوذ باللَّه، نبايد بازيچه دست اين و آن گردد، و اگر چنين برنامه‌اى پيش آيد بايد با قاطعيّت با آن برخورد كرد، تا مبادا به جاهاى مهمتر سرايت كند.

آيات نخستين سوره تحريم در حقيقت دستور قاطعانه‌اى است از سوى خداوند بزرگ در برابر چنين حادثه‌اى، و براى حفظ حيثيّت پيامبرش مى‌فرمايد:

يا أَيُّهَا النَّبِيُّ لِمَ تُحَرِّمُ ما أَحَلَّ اللَّهُ لَكَ تَبْتَغِي مَرْضاتَ أَزْواجِكَ‌

اى پيامبر! چرا چيزى را كه خدا بر تو حلال كرده، به خاطر جلب رضايت (بعضى از) همسرانت بر خود تحريم كرده‌اى!

معلوم است كه اين تحريم، تحريم شرعى نبود؛ بلكه بطورى كه از آيات بعد استفاده مى‌شود سوگندى از ناحيه پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم ياد شده بود و مى‌دانيم كه قسم خوردن بر ترك بعضى از مباحات گناهى ندارد. بنابراين، جمله «لم تحرم‌؛ چرا بر

[1] تفسير قرطبى و تفاسير ديگر، ذيل آيات مورد بحث (به نقل از تفسير نمونه، جلد 24، صفحه 272).

[2] تفسير فى ظلال، جلد 8، صفحه 163.