را درك كرده‌اند و به قول خودشان به طور كامل معمّاى آفرينش و خلقت، براى آنها حل شده است.

امّا چيزى نگذشت كه بيشتر آنها به اين اشتباه پى برده و با عباراتى كه خواهد آمد آشكارا اعتراف كردند كه هنوز بسيارى از رموز خلقت در پس پرده جهل باقى مانده و فقط اندكى از اسرار شگفت آور فراوان اين جهان پهناور فاش شده است.

ه) دانشمندان شرمگين!

موضوع قابل توجّه ديگر اين كه بسيارى از مادّى‌ها به طور غير مستقيم به آفريننده جهان ايمان دارند و تنها اختلاف آنها با خداپرستان در تعبير و نامگذارى است، زيرا ما مى‌بينيم كه وقتى آنها در مطالعات خود به يك موجود تازه يا اثر نوينى از آثار طبيعت برخورد مى‌كنند، با جديّت خاصّى براى رسيدن به فايده و نتيجه آن مشغول تفحّص و جستجو شده و گاهى اوقات وقت بسيارى صرف مى‌كنند تا گمشده خود را بجويند. اينان در عمل براى هر چيز نتيجه و فايده‌اى جستجو مى‌كنند و اغلب تا هدف و منظور خود را نيابند آرام نمى‌گيرند.

اين تلاش و تكاپو حكايت از اين مى‌كند كه آنان براى موجودات، هدف و منظورى معتقدند، گر چه در مقام گفتار به آن معترف نمى‌شوند ولى در عمل ثابت مى‌كنند كه در پيدايش موجودات و جهان آفرينش، هدف و نقشه‌اى در كار است كه با پيشروى علم، پرده از روى آنها برداشته خواهد شد. گاهى مى‌گويند كه طبيعت، فلان موجود را براى فلان منظور ساخته است و يا طبيعت براى پيشگيرى از اين بيمارى، فلان كار را كرده است و يا طبيعت اين عضو را براى فلان منظور در اختيار آن جانور گذارده است.

خلاصه اينكه براى طبيعت، منظور، هدف، علم، نقشه، هوش سرشار و ... قائل هستند.