به همين جهت سرانجام به خاطر اطّلاع نداشتن از عقايد صحيح خداپرستان، كارشان به كفر و الحاد و انكار خدا منتهى مى‌گردد.

ب) سنجش همه چيز با مقياس علوم مادّى‌

دومين موضوعى را كه مى‌توان از علل انحراف دانشمندان طبيعى دانست، طرز تفكّر آنهاست، زيرا نيروهاى دِماغى و مغزى انسان در هر قسمت كه بيشتر كار كند در همان قسمت ورزيده و نيرومند شده و به همين دليل ساير موضوعات در فكر او، اصالت خود را از دست داده و به صورت يك رشته امور فرعى نسبت به موضوع تخصّصى مزبور جلوه گر مى‌شود؛ به همين جهت مى‌خواهد هر چيز را با همين عينك و از همان دريچه ببيند و با آن قضاوت كند.

شايد روى همين جهت بوده كه منجّمين سابق تمام پديده‌ها و حوادث عالم را معلول اوضاع كواكب و طرفداران كمونيسم تمام حوادث اجتماعى، علمى، هنرى، فلسفى و ... را مربوط به اقتصاد مى‌دانستند، همان طور كه سياستمداران امروز همه چيز را به علل سياسى اسناد مى‌دهند و سرانجام هر كدام مى‌خواهند با اساس مكتب خود، پديده‌هاى جهان هستى را تفسير و با افكار خود منطبق سازند.

بديهى است كه دانشمندان طبيعى چون تمام نيروهاى فكرى و نبوغ خود را در علوم حسّى به كار مى‌اندازد و همه چيز را با مقياس علوم طبيعى و حسّى مى‌سنجند، فكر آنها در غير محسوسات، نوعى حالت ناآشنايى و خمودى به خود مى‌گيرد تا آنجا كه تصوّر امور غير محسوس و غير مادّى، براى آنها مشكل و محال به نظر مى‌رسد با آنكه تصوّر محال، محال نيست.

چنانكه در بعضى كلمات آنها به صورت آشكار ديده مى‌شود كه مى‌گويند: تصوّر چيزى كه خارج از حدود زمان و مكان باشد ممكن نيست.

از سوى ديگر مسلّم است خدايى كه خالق جهان مادّه، زمان و مكان است،