از آنچه ذكر شد روشن مى‌گردد كه تعداد تنفّس در جانداران مختلف متفاوت است و دقّت در اين اختلاف، ما را به يكى از نمونه‌هاى آشكار نظام دقيق خلقت هدايت مى‌كند. همان‌گونه كه احتياجات غذايى بدن حيوانات با يكديگر تفاوت دارد، احتياجات بدن آنها نسبت به مادّه حياتى اكسيژن نيز متفاوت است، به همين جهت هر اندازه كه احتياج سلّول‌هاى بدن حيوانى، به اين مادّه حياتى، بيشتر باشد، تنفّس آن سريع‌تر و تعداد حركات شش‌ها نيز افزايش خواهد يافت. چنانكه در اطفال، حيوانات كوچك و انسان‌هاى پير به علّت احتياج بيشتر بدن آنها به اكسيژن و به عبارت صحيح‌تر، عدم مقاومت آنها در برابر كمبود آن، تعداد حركت ريه‌ها و تنفّس بيشتر است.

2. همكارى ريه‌ها و قلب‌

موضوع جالب‌تر، همكارى مستقيم ريه‌ها و قلب است كه با يك نظم و تناسب مخصوص، همواره در بين آن دو مركز حسّاس، ارتباط و هماهنگى برقرار مى‌باشد؛ به‌گونه‌اى كه هر اندازه ضربان و فعّاليّت قلب- به منظور بيشتر رساندن موادّ حياتى به سلّول‌ها- زيادتر شود، به همان اندازه، حركات تنفّس، سريع‌تر و عمل تصفيه زودتر انجام مى‌گيرد. به اين وسيله با همكارى اين دو دستگاه، احتياجات سلّول‌هاى بى‌شمار بدن، برآورده مى‌شود.

به يقين مشاهده كرده‌ايد كه در موقع ورزش، انجام كارهاى سنگين و يا در موقع ظهور بعضى از حالات روحى (مانند: وحشت، اضطراب و ...) تعداد ضربان قلب همراه با تعداد تنفّس، بالا مى‌رود؛ زيرا سلّول‌ها در اثر فعّاليّت زياد و احتراق (مصرف) موادّ حياتى، توليد مواد سمّى و انيدريد كربنيك نموده و براى اعمال حياتى و فعّاليّت بيشتر، احتياج به اكسيژن و موادّ غذايى بيشترى پيدا مى‌كنند، به همين جهت لازم است كه موادّ سمى خيلى سريع جمع آورى شده، خون مسموم‌